Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed Bin Abdurrahman Âl-i Sâni, geçtiğimiz çarşamba günü ilan edilen, evvelki gün de İsrail Parlamentosu (Knesset) tarafından onaylanarak resmiyet kazanan Gazze’deki ateşkes ve esir takası muahedesine ait ayrıntıları Arap medyasına anlattı. Âl-i Sani, ilan edilen ateşkesin Aralık 2023’te hazırlanarak müzakerelere sunulan ateşkes taslağının birebiri olduğuna değindiği röportajda, İsrail tarafının bu taslağı o gün reddettiğine dikkati çekerek, “Ateşkesi kimin akamete uğrattığını hepimiz biliyoruz ancak burada artık bunu söylemeye gerek duymuyorum. 13 aydır kıymetsiz ayrıntılar üzerinde müzakere yapılarak ateşkes geciktirildi” dedi. Âl-i Sâni, arabulucu taraf olarak müzakerelerde gayret sarf etmelerine karşın ateşkese daha evvel ulaşılmasını sağlayamadıkları için Filistin halkından özür diledi. Filistin Sıhhat Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran, İsrail’in 7 Ekim 2023’te Gazze’ye başlattığı hava ve kara taarruzlarında, en az 46 bin 900 Filistinli hayatını yitirirken 111 bin Filistinli de yaralandı. Meyyit sayısı ateşkes taslağının sunulduğu Aralık 2023’te 20 bin civarındaydı.
Knesset’te evvelki gün gerçekleştirilen ve ateşkes ile esir takası mutabakatının onaylandığı oylama sonrası Katar Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ateşkesin bu sabah (pazar) saat 09.30 itibariyle yürürlüğe gireceği bildirildi. İki evreli olarak belirlenen ateşkes sürecinin 42 gün süren birinci etabında, Hamas’ın elindeki 33 İsrailli esiri özgür bırakması karşılığında İsrail’in ortalarında müebbet ve uzun vadeli mahpus cezası almış 296 kişinin olduğu 735 Filistinli mahkumu özgür bırakması ön görülüyor. Mutabakatın birinci basamağının muvaffakiyetle tamamlanması halinde ikinci evreye geçilmesi beklenirken bu kademede da İsrail’in küçük bir güvenlik şeridi halinde Gazze’den büsbütün çekilmesi ve toplamda 1167 Filistinli tutukluyu, Hamas’ın elindeki öteki esirlere karşılık bırakması kararlaştırıldı.
Ateşkesin birinci kademesinde hür bırakılacak Filistinli tutuklular ortasında Hamas, İslami Cihad, Fetih ve Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) başka fraksiyonları ile tüm Filistinli direniş örgütlerinden mahkumlar yer alıyor. Filistin’de büyük tartıları olan beş direniş başkanının ikinci etapta özgür bırakılacağı ilan edildi. Bu önderler ortasında Hamas’ın Batı Şeria Askeri Kanat Lideri İbrahim Hamid, İsrail’e karşı büyük hareketleri organize etmesiyle bilinen direniş mühendisi Abdullah el-Bergusi, efsanevi önder Yahya Ayyaş’ın öldürülmesinin intikamı olarak intihar hareketleri organize eden Hasan Selame, Fetih Hareketi’nin önde gelen başkanlarından Mervan el-Bergusi ve hakkında 35 defa ağırlaştırılmış müebbet mahpus kararı olan 30 İsraillinin vefatı ile 160’nın yaralanmasına sebep olan akından sorumlu tutulan Abbas es-Seyyid yer alıyor. Buna karşılık, Fetih’in askeri kanadı Aksa Şehitleri Tugayları’nın lideri Zekeriya El-Zubeydi’nin yanı sıra, Hamas, Fetih ve İslami Cihad’dan Ahmed el-Bergusi, İyad Ceradat ve Vail Kasım üzere üst seviye başkanların birinci basamakta özgür bırakılacağı aktarıldı.
Öte yandan, İsrail cephesinde de Hamas ve öbür direniş kümeleri tarafından Gazze’den gönderilecek birinci 33 esir için hazırlıklar başladı. Direniş kümeleri, birinci 3 esiri bugün hür bırakırken İsrail tarafında da bu esirlerin karşılanması ve gerektiğinde hastaneye nakledilmeleri için 3 karşılama merkezi oluşturuldu. Bu 3 merkez, Gazze’nin orta kesitinin doğusunda kalan Ra’im Üssü, Gazze’nin güneyindeki Kerem Ebu Salim Hudut Kapısı’nda ve Gazze’nin kuzeyindeki Erez Hudut Kapısı’nda inşa edildi. Times Of İsrael’in verdiği bilgiye nazaran, bu noktalarda esirler İsrail ordu temsilcileri, tabipler ve ruh sıhhati uzmanları tarafından kabul edilecek. Buradan da aileleriyle buluşacakları hastanelere nakledilecekler.
Mısır medyası, müzakerelerin arabulucu taraflarından biri olan Kahire’nin konut sahipliği yaptığı milletlerarası bir toplantının, Gazze’deki ateşkes muahedesinin uygulanmasını takip etmek üzere Mısır, Filistin, Katar, ABD ve İsrail’i içeren bir operasyon odası kurulması konusunda mutabakatla sona erdiğini belirtti. Al Qahera News televizyonunun isminin açıklanmasını istemeyen bir kaynağa dayandırdığı haberine nazaran, mutabakatın uygulanması için gerekli tüm düzenlemeler üzerinde uzlaşıldığını, bunlar ortasında Kahire’de ortak bir operasyon odasının oluşturulmasının da yer aldığını söz etti.
