Bölge bir oldukça hareketli. Fevkalade bir diplomasi trafiği var. Genelde Ortadoğu, özelde Filistin konuşuluyor. Washington-Ankara
yaklaşımlarının
örtüştüğü
ve ayrıştığı noktalar var.
Denklemin Suriye ucunda Türkiye, terör örgütü PKK/SDG’nin tasfiyesi için ağır bir mesai harcıyor.
Trump’ı da aşan
Amerikan devlet siyaseti
İsrail’in
güvenliğidir.
Netanyahu Trump’la görüşmek için ABD’ye giderken
“Ortadoğu haritasını yine çizmek istediğini”
söyledi. ABD ve İsrail’in bölgesel haritaları örtüşüyor mu, soru işaretidir. Trump’ı sınayacak şey; Netanyahu’nun İsrail’in güvenliğiyle ilgiliymiş üzere sunduğu
maksimalist taleplerle bölgesel gerçekler ortasındaki uçurumdur.
S. ARABİSTAN DİRENEBİLECEK Mİ?
Trump’ın bu bahiste bir istikrar sağlamaya çalışması kaçınılmaz. Anlaşılan
kompartmantasyon
yapılacak. Birtakım başlıklarda İsrail çizgisinde, kimi başlıklarda farklı politikalar izlenecek. ABD Başkanı, İsrail’in Filistin’de ilhak planını onaylıyor. İki devletli tahlille ilgilenmediğini ortaya koyuyor. Filistinlilerin Mısır ve Ürdün’e sürülmesini istemesi bu yüzden (
Dışişleri Bakanı Fidan
, “İnsanlık dışı” dedi.)
Bu bahiste S. Arabistan’ın nasıl bir konum alacağı önemli. ABD Başkanı,
S. Arabistan-İsrail normalleşmesi
üzerinden bölgeyi bağlamayı önceliyor. Trump’ın temsilcisi iki başşehir ortasında mekik dokuyor. İsrail’in ABD Büyükelçisi Y. Leiter, olağanlaşmanın her zamankinden daha mümkün olduğunu belirtti. S. Arabistan,
Ankara’nın da telkinleriyle,
iki devletli tahlili kural olarak ileri sürüyor. İsrailli elçi bu bahsin “Müzakerelerle yönetilebileceğini” söyledi.
İRAN KONUSUNDA BAŞKA DÜŞEBİLİRLER
Tel Aviv’deki radikaller İran’ın
nükleer santrallerinin vurulmasını
istiyor. Tahran’ın 12-18 ay içinde nükleer silah elde edebileceğine ait
haberler sirkülasyona girmeye başladı
. Bu çerçevede Trump’tan sığınak delici bomba istiyorlar (Biden’ın durdurduğu MK-84’ün sevkiyatına onay verdi.) İsrail’in taleplerine karşın Trump’ın İran ile masaya oturması, “maksimum baskı” siyaseti uygularken art planda nükleer çalışmalardan vazgeçmesi, Suriye ve Irak’tan uzak durması, Yemen’le bağlantısını kesmesi karşılığında muahede önermesi bekleniyor.
TRUMP’TAN İSRAİL’E, TÜRKİYE UYARISI MI GİTTİ?
ABD Başkanı Trump, Suriye’deki askeri varlığının geleceğine ait şimdi net bir şey söylemedi. Lakin işaretler geliyor. İsrail devlet televizyonu Kan, “Trump’ın Suriye’den binlerce Amerikan askerini çekmeyi planladığı İsrail’e iletildi” haberi geçti, ortalık karıştı. Haberde, bu bildirinin İsrail’de derin bir telaş yarattığı da vurgulandı. Trump’ın daha sonra yaptığı açıklama ise şöyle: “Suriye’ye müdahale etmeyeceğiz. Orası problemlerle dolu bir yer.”
Trump idaresinin İsrail’i
“Suriye idaresi aleyhine açıklama yapma” diye uyardığını
yazmıştık. Zira Trump, Suriye’yi yeni bölgesel denklemin bir kesimi olarak görüyor. Bir dostum dedi ki… “
Benzer bir ikaz Türkiye’yle ilgili de gitmiş olabilir.
İsrailliler Türkiye’yi açıkça amaç almaktan kaçınıyor. İsrail Savunma Bakanlığı’nın
son basın toplantısında ‘Suriye’deki Kürtler’ konusuna değinilmemesi
dikkat cazip.”
ÖRGÜTE SUFLE TEL AVİV’DEN Mİ GELİYOR?
İsrail’in hedefi
Suriye’nin dört kantona bölünmesi.
Ahmet Şara liderliğindeki
yeni Suriye idaresinin de devrilmesini i
stiyorlar. Bu kapsamda Suriye’nin kuzeyindeki terör örgütüyle yakın temastalar. Şu bildirilerin hepsi, terör örgütünün İsrail’le “ortak” olduğunu gösterir: Terör örgütü SDG’nin K. Irak kelamda temsilcisi F. Hüseyin, Ahmet Şara’nın devrileceğini ileri sürdü (Bu açıklamayı İran’ın
yarı resmi haber ajansı Mehr’e
yaptı). Kelamda sözcü İlham Ahmed, İsrail’in Suriye’deki hudut bölgelerinin güvenliğinde rol oynaması gerektiğini savundu (Bu açıklamayı
Jerusalem Post’a
yaptı.)
İKİ YIL MÜHLET İSTEMİŞLER
Terör örgütü PKK/SDG, “Silah bırak, Şam’a entegre ol” davetini cevapsız bırakıyor. Söylenen o ki…
Suriye ordusuna entegrasyon için iki yıl istediler
(Zaman kazanmaya çalışıyorlar). Diğer talepler de ileri sürdüler (Enerjiden hisse, toprakların idaresi, orduya blok iştirak.) Bu talepler için
DEAŞ tehdidini
şantaj
olarak kullanıyorlar
. Ahmet Şara bugün Ankara’da
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
misafiri olacak. Her halde bu bahisler ayrıntılı bir biçimde masaya yatırılacaktır.
Trump misyona geldikten sonra DEAŞ tehdidini büyütecek birtakım provokasyonlar da yapıldı. Örgüt, ABD’de terör saldırısı düzenledi. Lakin Trump hususun üzerinde pek durmadı. Geçtiğimiz hafta, ABD Başkanı’nın Suriye, PKK ve hatta DEAŞ konusuna nasıl baktığına ait enteresan bir işaret de geldi.
TERÖRİSTLERİN MAAŞLARI DA KESİLMİŞ
Biliyorsunuz, ABD idaresi yurtdışında yapılan yardımları 24 Ocak’ta kesme kararı aldı.
Bu karar, 27 Ocak’ta DEAŞ’lı teröristlerin tutulduğu, terör
örgütü
PKK’nın elindeki El Hol kampına da ulaştı.
Kararda 14 günlük bir mühlet verilse de El Hol kampını koordine eden
ABD’li kuruluşlar bir gün sonra kampı terk etti
(The Economist). Kampta gardiyanlık yapan teröristlerin maaşlarının bile bu fonlardan ödendiği, bu maaşların da kesildiği yazıldı (BBC). Elebaşı Ferhat Abdi Şahin “Tüm dayanak kesildi. USAID ve Blumont üzere kuruluşlar kampta çalışmayı bıraktı” dedi.
Önemli mi? Bence çok. Trump idaresinin, bu kampa yardımları keserken, DEAŞ şantajını dikkate almadığı, SDG/PKK’nın taleplerini de umursamadığı anlaşılıyor. Yakın vakitte bu karardan cayar mı, bilmiyoruz. Birebir tutumu askeri mevzularda da alır mı, onu da göreceğiz.
