Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Filistin televizyonuna Gazze’deki gelişmeler ve Filistin konusunda mülakat verdi.

Bakan Fidan, 1948’de Filistinlilerin bir kez tehcir edildiğini hatırlatarak, “Daha sonra bu sorunun ortadan kalkması için memleketler arası toplum, 1967 sonları temeline dayalı, başşehri Doğu Kudüs olan, coğrafik bütünlüğe haiz bir Filistin Devleti’nin kurulmasıyla İsrail’le yan yana yaşayabilecek iki devletli bir tahlili, aslında formülünü memleketler arası toplum ortaya koymuştu. Biz İslam dünyası olarak, Türkiye olarak, Arap dünyası olarak ve memleketler arası toplumun kahir ekseriyeti, en son Birleşmiş Milletler’de yapılan oylamaya baktığınız vakit da görürsünüz bunu, bu görüşün gerisinde. Dünyada bu görüşün desteklenmesinden daha fazla desteklenen öbür bir siyasi proje yok. Lakin ne acıdır ki, bu kadar büyük bir genel kabule sahip iki devletli tahlil projesi pratikte hayata geçirilemiyor. Bunun çeşitli sebepleri var biliyorsunuz. Onu tahminen ilerleyen sorularda konuşuruz fakat biz tekrar edecek bir tehciri kabul etmiyoruz. Bunun olmaması gerektiğini düşünüyoruz. Memleketler arası toplum olarak, bölge ülkeleri olarak, Arap dünyası, İslam dünyası, Avrupa Birliği, Afrika, Güney Amerika, Asya Pasifik; herkes bu hususa kendi muhalefetini yapmaya diplomatik yollardan devam edecek” sözlerini kullandı.

Uluslararası toplum olarak ellerinden geleni yaptıklarını söyleyen Bakan Hakan Fidan, “Bizim bütün dileğimiz 7 Ekim’den bu yana devam eden soykırımın durması ve ulaşılan ateşkesin devam etmesi, Gazzelilerin tekrar yurtlarına dönmesi, olağan hayatlarına başlayabilmeleri. Bu bahiste milletlerarası toplum olarak elimizden geleni yapıyoruz. Ancak Netanyahu’nun zihni alışılmış ortada. Vakit zaman kendisi de bunu göstermekten çekinmiyor. Rehineleri kurtardıktan sonra onu tutacak öbür hiçbir şey yok. Tutacak yalnızca milletlerarası toplumun gerçekçi bir hal koyması, yani İsrail’i büsbütün izolasyon altına alan bir hal koyması. Biliyorsunuz mutabakata garantör olan üç tane devlet var: Mısır, Katar ve Amerika Birleşik Devletleri. Amerika’nın burada İsrail üzerinde bu muahedenin kararlarına tabi tutacak bir zorlama yapması gerekiyor. Bunun olmadığı bir yerde tekrar Amerika dayanağıyla Netanyahu bir savaş başlatırsa Amerika’nın esasen tabanlara vurmuş olan kredisi daha da fazla tabana vuracak ve memleketler arası sistemdeki bu çarpıklık bir krizin devam etmesini sağlayacak” diye konuştu.

Türkiye’nin daha evvel D8 ülkelerinin Gazze için toplanması davetinde bulunması, BM’de İsrail’e silah ambargosu uygulanması için bir davet yapması ve Memleketler arası Adalet Divanı’ndaki davaya müdahil olmasını anımsatan sunucu, Türkiye’nin eforlarının altını çizerek, Bakan Fidan’a, “Türkiye’nin İsrail’in yargılanmasını sağlamak için yeni diplomatik teşebbüsleri olacak mı?” diye sordu.

Alınması gereken bir inisiyatif varsa Türkiye’nin bunu almaya devam ettiğini bildiren Fidan, “Siyasi alanda, diplomatik alanda, insani yardım alanlarında; açıktan, kapalı ne gerekiyorsa. Daima defaatle tabir ettik, Cumhurbaşkanımız da bu hususta çok hassas. Bölgede 67 hudutlarına dayalı iki devletli bir tahlilin hayata geçmesi hem bölge ülkelerini rahatlatacak, hem Filistinlilerin onurlu bir devlet kurma hakkını iade edecek, hem de global çatışma riskini azaltacak. Artık bu çeşitten bir kalıcı güzelliğin karşısında olan zihin şeytani bir zihindir, ona çok dikkatle bakmak lazım. Bu yalnızca bir bölgesel sorun değil, insanlığın tamamını tehdit eden bir zihinle karşı karşıya olduğumuzu da aslında burada vurgulamak gerekiyor. Bence insanlık vicdanı bu zihni görüyor, bu zihni okuyor, bu zihnin neyi murad ettiğini, neyi amaçladığını anlıyor ve ona nazaran de bir karşı duruş var. Hatırlarsanız en son Birleşmiş Milletler’de Filistin ile ilgili yapılan oylamada 145’ten fazla oy almıştı. Bu muazzam bir takviye. Bu dayanağın inşallah biz fiiliyatta da hayata geçeceğini düşünüyoruz” açıklamasını yaptı.

Bakan Fidan, ‘Uluslararası toplum savaşı neden durduramadı?’ sorusuna ise “Çünkü Amerika’nın kayıtsız kuralsız takviyesi var. Amerika’nın ve Batı’nın birtakım ülkelerinin kayıtsız koşulsuz dayanak verdiği, askeri dayanak verdiği bir durumda öteki ülkelerin toplam gücünün… Yani bu bir matematik problemi, ona bakmak lazım. Adalet problemi olmaktan, hak ve hukuk sıkıntısı olmaktan çıktı ve matematiğe döndü, güç matematiğine dönüştü. Gücü daha fazla olan, yanlış yahut gerçek olduğuna bakmaksızın kan dökmeye yol açıyor. Buna orman kanunu diyoruz biliyorsunuz. İnsanlık binlerce yıl daha düzgüne yanlışsız evrilirken -ahlaken, hukuken, sistem olarak, anlayış olarak- lakin günün sonunda yeniden orman kanunun geçerli olduğunu görüyorsunuz” cevabını verdi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yakın vakitte Filistin ve Türkiye idareleri ortasında, tarihi bir tepe yapılıp yapılmayacağı ile ilgili, “Geçtiğimiz ağustosta Sayın Abbas’ın davetimiz üzerine Türkiye’ye yaptığı ziyaret ve Millet Meclisi’nde yaptığı konuşma tarihi bir andı. Ben de Millet Meclisi’nde bulundum ve konuşmayı dinledim. Bizim Millet Meclisimiz biliyorsunuz 600 vekilimizden oluşuyor, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden ve çeşitli partilerinden seçilmişler. Ondan fazla partiye mensup milletvekillerimiz var. Birçok hususta biz Türkiye’de tartışırız. Esasen demokrasi de bunu gerektiriyor. Meclis ağır bir tartışma tabanıdır, fikirlerin bölündüğü bir yerdir. Ama Sayın Abbas konuşma yaparken bütün vekillerin kalkıp alkışlaması, kelamını kesmesi daima ve ona verilen dayanak tarihi bir andı. Hakikaten ülkem ismine gururlandım. Ülkem kendi içinde birçok bahiste bölünürken, fikir olarak natürel ki, Filistin sıkıntısında tek yürek olması, tek beden olması ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin şahsında bunu Sayın Abbas’a göstermesi bence tarihi bir andı. Bu sembolizm açısından değerliydi. Bu ateş sönmeyecek, bu takviye bitmeyecek. Önümüzdeki günlerde yeni görüşmelerimiz olacak, yeni bir ortaya gelmelerimiz olacak. Bizim Filistin idaresine dayanağımız aslında kesintisiz devam ediyor. Hangi alanda bizden destek isterlerse, iş birliği alanı ortaya çıkarsa biz onu veriyoruz. Filistinli kardeşlerimize elimizden gelen her türlü dayanağı vermeye de devam edeceğiz. Bu mevzuda Cumhurbaşkanımız biliyorsunuz çok hassas. Öbür İslam ülkeleri ile bir arada devam eden iş birliği çalışmalarımız var. Elimizden ne geliyorsa Filistinlilerin acısını hafifletecek, yükünü biraz da olsun alacak, bunu yapmaya devam edeceğiz” diye konuştu.

Filistin’e yakında bir ziyareti olup olmayacağı sorulan Fidan, “Filistin Devleti’ne ben açıkçası gelmek istiyorum, gelmek istiyorum. Yani koşullar müsait olursa benim gelmemde bir düşünce yok” dedi.

Bakan Fidan, ‘Filistin davası konusunda karşılaştığınız en büyük zorluk nedir?’ sorusuna ise şu karşılığı verdi:

“Ben Birinci Gazze Savaşı’ndan itibaren, 2009 Ocak ayından itibaren bu hususun içerisindeyim. Hatta o periyotta babam merhum olmuştu. İki gün cenazesinde durabildim. Üçüncü gün Şam’a gitmem gerekmişti. O vakit Hamas idaresi Şam’daydı. Bu savaşın durdurulması için arabuluculuk, müzakere çalışmaları vardı. O günden itibaren ben olanlara baktığımda şunu görüyorum: Zati son, geçen yılki savaş ortaya çıkınca biz dedik ki yalnızca ateşkes değil, olması gereken tıpkı vakitte iki devletli tahlile de artık çalışmak. Birinci, İkinci Gazze Savaşı’nda ve öteki çatışmalarda daima biz ateşkes için arabulucu olduk. Çabucak bu çatışma dursun, ateşkes olsun, vefat dursun diye. Lakin şunu gördük: Kalıcı bir tahlil getirilmediği sürece daima biz daha büyük bir savaşla karşılaşacağız. Münasebetiyle bu savaş başlar başlamaz ateşkesin yanına çabucak iki devletli tahlili de koyduk ki, bir daha bu savaşı görmeyelim. Bakın bizim bu sıkıntıya bir siyasi tahlil bulmamız lazım. İsraillilerin de barış içerisinde uzun yıllar bölgede emin içerisinde yaşamasının yolu, Filistinlilerin de yaşamasının yolu, bölgenin daha fazla provoke edilmemesinin yolu buradan geçiyor. Aklı olan, mantığı olan, sağduyusu olan, vicdanı olan herkes bunda hemfikir. Fakat siz bırakın Filistinlileri, Mısır’ın elindeki, Ürdün’ün elindeki, Suriye’nin elindeki, Lübnan’ın elindeki toprağı da almak isteyen, İsrail’i daha da toprak olarak büyütüp yaygınlaştırmak isteyen bir projenin sahibiyseniz, natürel ki iki devletli tahlil istemezsiniz, oyalarsınız onu. Oslo’da yaptığınız üzere 93’ten beri, beklersiniz uygun vakitleri. Her uygun vakitte biraz daha toprak büyütürsünüz, her uygun vakitte biraz daha toprak büyütürsünüz. Lakin bu ne riskini beraberinde getiriyor? Toprak büyüten adam şayet barış yapmıyorsa hiçbir biçimde, kendi toprağını da küçültme ve kaybetme riskiyle de kesinlikle karşı karşıyadır. Onun için söylüyorum, tarih bu tarihtir, an bu andır. Hem İsrail için, hem Filistinliler için, hem bölge halkları için hazır İslam dünyası, Arap dünyası iki devletli tahlilin gerisinde iken, bu türlü bir tahlilden sonra İsrail’i de tanımaya ve iş birliği yapmaya herkes hazırken bunun kullanılması lazım. Ben İsrail’in içerisindeki aklıselim insanların bu mevzunun ardında olduğunu biliyorum. Yıllardır çeşitli konumlarda onlarla çalışma, görüşme, istişare etme imkanımız oldu, müzakere etme imkanımız oldu. Aklıselim insan çok. Lakin şu andaki hakim stratejik kültür maalesef yayılmacılıktan yana ve barış müzakerelerini, ateşkes müzakerelerini, her türlü mevzuyu yalnızca yayılmacılığın bir aracı olarak kullanıyor. Hiçbir mevzuda samimi değiller. Bölge halkları bunu görüyor lakin Amerika’nın kayıtsız koşulsuz dayanağından ötürü da hiç kimse de çıkıp bir şey söyleyemiyor. Olayın özeti bu. Herkes de bunu biliyor. Bu gerçeklikle yaşıyoruz. Bu gerçekliği dünya ne kadar kaldırır, bölge gerçekliği ne kadar kaldırır, ona bir şey söyleyemem.”