Türkiye’nin cari açık sorunu 28 Şubatçıların ve hortumlattıkları bankaların bir sonucudur. Aşağıdaki grafikte bu durumu gözlemleyebilirsiniz. 2001’den evvel Türkiye’nin cari açık diye bir sorunu yoktur. Tahminen de hiç olmayacaktır. Ne zamanki 19 banka hortumlanmış ve 60 ila 70 milyar dolar olduğu hesaplanan kaynak yok edilmiştir cari açık da Türkiye’nin kırılganlık kıssası haline gelmiştir.
Ne var ki Türkiye büyük bir travma yaşadı. Cari açık ile 28 Şubat ilgisini de bu yüzden göremedi. Görse de söyleyemedi. Hala da travmayı tam atlatmış değil. Hala Türkiye’de cümle kurulurken zihinlerdeki travma, Baasçı 28 Şubatçılar ve onların siyasal batıcı uzantıları ne der, diye kendine ket vuruyordur. Kolay değil natürel. 17 yaşındaki çocuğun yaşını büyütüp asan tıpkı silsiledeki bir hasta ruhla yaşadı memleket yıllarca.
Türk toplumu bu travmadan artık çıkmalı. Zira 28 Şubatçıları ve onların borazanlarını canlı tutan cari açık artık bitiyor. Yani 28 Şubat’ın ekonomik travması kapanıyor.
Türkiye cari açığı ve ondan beslenen zararlıları ebeden tasfiye etmek için bir teşebbüs yapmıştı aslında. 2011’den itibaren yapısal güzelleştirmelerle daima olarak cari açığını düşürmüş ve fazla verdiği yılda yatırım ortamını canlandırmayı istemişti. Grafiği de bu yüzden paylaştım. 28 Şubat’ın tesirini de güzel anlaşılması gereken 2011’den sonraki gelişimi de okla gösterdim.
Türkiye İktisat Modeli alelade bir zamanlamayla başlamamıştı, diye düşünüyorum. Grafiğe bakınca on yıllık bir programın sonucu olduğunu görüyorum. Neden anlatılamadı, yeniden tıpkı çevrelerin attığı gollere neden bakılakaldı hala bilmiyorum.
Cari açık da Türkiye İktisat Modeli devrinde büyümüş üzere göründü. Arıziydi aslında. Artık düşürüldüğünü söylemek hakikat olmaz. Esasen düşürülmüştü.
Ama o denli anlıyorum ki bugün Türkiye için cari açığı bitirecek ve ondan beslenenleri acılara sevk edecek yeni bir fırsat var.
Evvela şunu söyleyeyim Türkiye dış ticarette şimdiden itibaren rekorlar kıracak. Suriye, Türkiye’nin tekrar birinci üç dış ticaret partneri ortasına girecek. Milyarlarca dolarlık ticaret kaybı böylelikle telafi edilecek. Dokuma üzere emek ağır kesimlerde Türkiye ile Suriye ortasında yapılacak işbirlikleriyle Türkiye dünyada rekabetçi gücünü yine kazanabilecek. Bir taraftan da kendinde geliştireceği yüksek katma pahalı işlerle denklemi tümden değiştirecek.
Diğer taraftan Ticaret Bakanı Bolat İran ile dış ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarmaya dönük ikili muahedeler imzaladı. İran’dan ambargolar kalkar mı, bilmiyorum lakin Türkiye’nin burada da önemli bir planı var üzere görünüyor. Şayet ambargolar kalkarsa İran ile dış ticaret senaryosu değişik bir öykü olur.
Kuzey cephesinde ise Trump vazifeye gelince taahhüt ettiği üzere Ukrayna’daki savaşı bitirirse Ukrayna ile ticaret hacmimiz büyüyecek. Önceki hacimlere ulaşmak tahminen vakit alacak ancak Ukrayna’nın yine imarında Türkiye’nin önemli hisse alacağı öngörülebilir. Asıl kıssa ise savaş biter de Rusya üzerindeki ambargolar kalkarsa yazılır.
Rusya ile ticaret potansiyelini gerçekleştirebilmek dış ticaret istikrarının tutturulmasında belirleyici olacaktır. Bu kurallarda sermaye akışı da Türkiye’ye hakikat yönlenecektir.
Türkiye’nin cari açıktan beslenen Baasçılarına komşu ülkelerdeki istikrarsızlık gereğince takviye oldu. Fakat artık kâfi. Bir ihtilal başlıyor.
Ve bu antikapitalist duruş aslında siyasal batıcılar tarafından kullanılan cari açığın da öbür gereçlerin de sonunun geldiğinin tek cümlelik özetidir.
