12 günde süper bir final yapan Suriye ihtilali birçok açıdan şimdiden dünya ihtilaller tarihine girmeye hak kazanmış oldu. 14 yıl boyunca gerisinde onca katliam, baskı, zulüm, azap, yıkım, tehcir barındıran bir rejime karşı kazanılan bu büyük zaferin bu şiddet geçmişiyle son derece orantısız bir barışçıllıkla son bulmuş olması mesela.
Şimdiye kadar Suriyeli devrimcileri şu yahut bu halde suçlayan, onları direniş eksenine karşı ABD, İsrail yahut Batı emperyalizminin aparatları olarak suçlayan herkesin utancından yerin tabanına geçmesini gerektiren bir ders bu.
ÖZGÜRLÜK GAYRETİ AKLINDAN DEVLET AKLINA
Şimdiye kadar Siyonizme sözümona direniş cephesi olma savıyla hareket eden İran ve kardeşlerinin Suriye’de Müslümanlara karşı irtikap ettikleri insanlık hatalarının haddi hesabı olmadığı üzere Siyonizme bir milim geri adım attırmamış olduğu da ortada. O yüzden Suriye’de ihtilal sonrası kendini bir coşkuyla söz eden halk bu
sözümona Şii Şebbihalarına karşı öfkeli olsalar da bu durum onlarda bir intikamcılığa sevk etmiyor.
Aslında tahminen çatışmalar devam ediyor olsaydı, olaylar bu kadar süratli cereyan etmemiş olsaydı bu intikam duygusu canlı kalabilirdi. Lakin
Ahmet el-Şara
ve SMO ögelerinin duruma süratli bir biçimde vaziyet etmeleriyle birlikte kısa mühlet içinde devlet aklı devreye girmeye başladı ve artık kaotik özgürlük uğraşı ortamı yerini hukuk aklı almaya başladı. Eski rejimin insanlık hatalarıyla nam salmış ögeleri bile artık yakalandığında onlara yönelik bütün öfkeye karşın bir intikam mantığıyla değil, adil yargılama kuralı işlemeye başladı. Bu kadar kısa bir müddet içinde bu yargı kuralının işlemeye başlamış olması başlı başına değerli bir hadise.
Ahmet el-Şara ile görüşmemizde de kendisine yönelttiğimiz bir soruydu
bu ve kendisi bence literatüre geçecek aforizmatik cümlelerle bu durumu tabir etti:
“Bu ihtilalde, halka karşı nezaket ve şefkat üzerine yetiştirildik, zira temelde uğraşımızın kaynağı, halkı adaletsizlikten kurtarmaktı.
Bu yüzden savaşan gençlere mümkün olduğunca rehberlik etmeye çalıştık. En yüksek seviyede ahlaka sahip olmalarını istedik. Muzaffer olduk, hakikat, fakat bu zaferle merhamet ettik. Allah’tan bunu istedik.
İntikamsız bir zafer
. Zira rejim zihniyeti inşa etmez.
Devrimci zihniyet öldürebilir, fakat ahlakını kaybederse her şeyini kaybeder.
İnsanlık ve Cenab-ı Hakk’a şükürler olsun ki bu işi başardık ve bu düzgün bir davranıştı zira diğerleri da kendilerini inançta hissettiklerinde olumlu bir karşılık aldık. Böylelikle ihtilal ile rejim ortasında ne kadar fark olduğunu hissettiler. Tam aksisi olsaydı, birçok cürüm işlenecekti. Muzaffer taraf olduğumuz doğrudur lakin. Allah’a şükür ahlaka uygun davrandık.
Bu siyaset değil, bu bir misyon.
Bu bizim sorumluluğumuzdu.”
TEK ÖRNEĞİ SURİYE OLMAYAN BİR MODEL
Açıkçası bu cümleler benim duymaktan ve karşılığını alanda görmekten büyük bir gurur ve sevinç duyduğum şeylerdi. Zira beni de var eden itikadi ve ahlaki kodların, haydi daha entelektüel bir tabir kullanalım, teorik yaklaşımlarımın mümkün ve gerçekleşmiş pratiğini görmüş olmaktan ötürü bana büyük bir heyecan veriyordu. İntikamsız bir zafer, Peygamber Efendimiz’in Mekke fethinde bütün insanlığa miras olarak bıraktığı bir zafer ve iktidar modeli. Müslümanlar hâkim olmaya, düşmanlarının yaptığını yapmaya, onların yolunu takip etmeye çalışmıyorlar. Onların davası her vakit bütün beşerler için Allah’ın rahmetinin, merhametinin ve adaletinin bir taşıyıcılığıdır. Bunu pratikleriyle göstermeleri mümkündür ve buldukları bütün fırsatlarda gösteriyorlar işte. Hz. Ömer ve Selahaddin Kudüs’te gösterdi. Müslümanlar fethettikleri her yerde bunu gösterdiler. 3-4 yıl evvel Afganistan’da herkesin kendilerinden emsal bir öfkeli ve vahşice intikam beklemeye koşullandığı bir anda Taliban’ın herkesi affetmekle kalmayıp kimseyi misyonlarından bile azletmeden yoluna devam etmesi. İşgal ve zulmü ortadan kaldırmaktır Müslümanların davası. Bunu tam da güçlü oldukları anda göstermeleri ahitlerine ne kadar sadık olduklarının da bir göstergesidir.
ABD’DE “SURİYE IRAK OLUR MU?” ENDİŞELERİ
Suriye’de onca yıldır çelik bir perde üzere ülkeyi büyük bir baskıyla yönetmiş olan bir ordu ve idare aygıtı var. Onun çökmesi o kadar kolay mıdır? Silahlarını bırakmakla geçmişte ülkeyi döndürdükleri mezbahaneden mütevellit cürümlerinden büsbütün suçsuz sayılabilecekler mi? Onlar affedilip terkedilse bile bu sefer tekrar örgütlenip eski tertip lehine birtakım aksiyonlar yapmazlar mı?
Bu dertler kimi ABD etraflarında lisana getiriliyor artık.
Karşılaştırma Saddam sonrası Irak’taki durum ile yapılıyor
. Saddam’ın kumandanları da işgal sonrası çözülmüş ordunun artakalanları olarak örgütlenerek işgale yıllarca kök söktürecek büyük şiddet aksiyonlarına girişmişlerdi. Artık ABD’nin istihbarat etrafları tıpkı senaryonun Suriye’de de tekrarlanabileceğini söylüyor. Bu öngördükleri bir ihtimal mi, yoksa içinde kendilerinin de yer alacağı bir komplo mu, doğrusu insan kestiremiyor.
Ancak bir ihtimalse Suriye ile Irak’ın farkı Suriye’yi fethedenin şahsen Suriye’nin kendi evlatları olduğu, çıkarıldıkları yurtlarına, konutlarına geri dönmüş olduklarıdır. Üstelik bunu yaparken kendilerini meskenlerinden çıkaranları bile affetmek suretiyle onları, güç da olsa, kazanmayı denemiş oluyorlar. Meğer
Irak’ta Saddam’ın Baas yapılanmasında
yer almış herkes baştan hatalı ilan edildi ve ondan eski rejimin mağduru Şiiler ismine intikam alınması işgalciler tarafından teşvik hatta tahrik ve tensik edildi.
Irak’ı bir intikam sarmalının içine sokarak uzun sürecek bir iç savaş şahsen işgalci ABD’nin bir tercihiydi. Oluşan bu şiddet sarmalına da “
yaratıcı kaos
” diyerek bundan kendine nazaran bir grup kazanımlar çıkarmaya çalıştı.
Bu kazanımı kim elde etti, kime yaradı, sonucunda binlerce ABD askerinin de öldüğü, Irak’ın altın tepsiyle İran’a teslim edildiği ve ABD’nin çıkış yolunu bulmak için akla karayı seçtiği bir final için neden bu türlü bir maceraya girildiği de beyin yakıcı sorular tabi.
ABD’nin her yaptığını akılla, mantıkla, hesapla yaptığını mı sanıyorsunuz? Güçlü devlet olmak bazen akla gereksinim duymamayı da beraberinde getirebiliyor. Güç sarhoşluğu aklı baştan alır, bazen akılla izahı olmayan işleri gücüne güvenerek yapar da günün sonunda elinde sıfırdan öteki bir şey olmadığını görür.
Suriye’de silahlarını bırakan yahut bırakmayan Baas rejiminin ögeleri içlerine sindiremedikleri mağlubiyetin rövanşını almak için yahut kurulan yeni hükümeti yıkmak için tekrar Irak’takine misal bir isyan hareketine girişebilirler mi?
Zorlanırsa elbette bu ihtimal hiç de imkansız değil, lakin bizim görebildiğimiz kadarıyla Şara ve hükümetinin affedici tavrı bunun bütün ideolojik yahut meşruiyet münasebetlerini büsbütün yok etmiş durumda. Rejimin kendisi esasen şimdiye kadar gayr-ı legal durumdaydı. Irak’taki Baas’ın bile toplumdaki karşılığı, Kürt ve Şii ögelere karşı ayırımcı siyasetlerine karşın, çok daha geniş ve köklüydü. Meğer Esad’ın kendi halkından, Nusayri bölümünden bile bir dayanağı kalmamıştı.
SURİYE’DEKİ SON DURUMLAR ABD’Yİ DAHA RASYONEL DAVRANMAYA ZORLUYOR
ABD’nin artık Fırat’ın doğusunda bulunması için kendine münasebet saydığı en kıymetli konu buradaki DAEŞ varlığı. Bu örgütün bildiğimiz kadarıyla esasen savaşacak bir varlığı kalmamış. Buna karşın geçtiğimiz günlerde ABD’nin bu örgütün lideri
Ebu Yusuf
’u başarılı bir operasyonla bertaraf ettiği haberleri yayınlandı. Herkes DAEŞ’in bu olayla birlikte diriltildiği ve ABD’nin bu bahaneyi canlandırmaya başladığı formunda bir yorum yaptı. Olabilir.
Ama bir de biraz daha optimist olunabilecek bir ihtimal var. Tahminen de ABD çekilmek için kendine bir yol bulmak zorundadır ve bunun için DAEŞ’in doğrudan lideri olduğu kişiyi öldürdüğünü ilan ederek bu yolu açmaya başlamıştır bile.
Zira ABD’nin şu anda JPG varlığını desteklemek için Suriye’de bulunmasının hiçbir haklı, makul yahut rasyonel yeri kalmamış durumda.
O da biliyor ki, DAEŞ diye bir örgütün varlığı yok. NATO’da müttefiki olan Türkiye ile JPG ortasında, daha kıymetlisi de artık güçlü bir biçimde, ardında net bir zafer başarısı ve halk takviyesi olan bir Suriye rejimi ile JPG ortasında kalmış olacaktır.
Ayrıca burada hapishanede tutulan sözümona DAEŞ militanlarının her biri için JPG’ye ödemek zorunda olduğu adam başı bir meblağ var ve bu çok önemli bir yekûn tutuyor.
Astarı yüzünden değerli, hiçbir manası ve rasyonalitesi olmayan bir savaş bu. Üstelik 2000 ABD askerinin tansiyon bölgesinde bulunmasına yol açan bir süreç. ABD artık bunun hesabını yapmak durumunda da kalacak üzere.
AHMET EL-ŞARA’YA SORAMADIĞIMIZ SORULAR MI DEDİNİZ?
Ahmet el-Şara ile yaptığımız mülakat hiç kuşkusuz çok kıymetli bildiriler içeriyordu. Kendisiyle toplamda iki kere ve her biri birer saati aşan görüşmelerimiz esnasında sormak istediğimiz birçok soruyu sorduk, ancak her şeyi değil doğal. Bir mülakatı sorulan sorulardan ve alınan yanıtlardan fazla sorulmayan sorular münasebetiyle eleştirmek, bizim Türkiye’de tipik muhalefet marazlarından biri. Birçok yerde
“Yasin Aktay’ın Ahmet el-Şara’ya sormadığı yahut soramadığı sorular”
başlığı altında tenkitleri görünce yalnızca güldüm. Zira kelam konusu sorular soramadığım sorular olmadığı üzere sormamış olduğum sorular da değildi. Fakat benim iki buçuk saatlik toplam görüşmelerimin yalnızca bir kısmında mülakat vardı. Mülakat dışı o soruları sormuştum ve mülakat esnasında sormamı engelleyecek hiçbir şey de yoktu aslında.
Off the record
kaydı olmayacak biçimde o sorulardan biri PKK ile ilgiliydi. Sonraki günlerde zati o sorulara çokça muhatap oldu Şara ve karşılıklarını da verdi:
“Kürtler bizim kardeşlerimizdir ve her türlü hakları Suriyeli öbür herkesinki üzere mahfuzdur. Lakin hiç kimseye ayrıyeten silah taşımaya başka bir idare bölgesi oluşturmaya için verilmeyecektir”
şeklinde özetlenecek bir konuşmsı oldu.
İkinci mevzu da İsrail sorunuydu.
O mevzuda da olup bitenin farkında olduğunu ve İsrail’in bu süreç içinde yaptığı fırsatçılığın hiçbir biçimde kabul edilmeyeceğini de söyledi.
Üstelik bu yaptığının da şimdiye kadar Esed rejimiyle ne kadar uyumlu çalıştığını ve kimilerinin argüman ettiğinin bilakis Suriye halkının iktidara gelmiş olmasından hiçbir memnuniyet duymadığını gösterdiğini
de ekledi.
Ama tahminen birileri Şara’nın bu kademede İsrail’e savaş açıp açmayacağını söylemesini bekliyordu. 61 yıldır Esed rejiminin bir kurşun atmadığı İsrail’e Şara’nın çabucak savaş açmasını beklemeleri, İsrail’e karşı olduklarından değil, yeniden iflah olmaz fesatlarından olağan, görmüyor muyuz?
