Küresel siyasal sistemdeki sistemik krizlerin tesirleri gün geçtikçe her alanda daha fazla hissediliyor. II. Dünya Savaşı sonrası kurulan; insanı, adaleti ve adil dağılımı yok sayan global finansal sistem, bu sistemin regülatörü olan ABD ve ABD’nin para ünitesi olan Dolar’ın geleceği konusu artık her zamankinden daha fazla tartışılıyor. Elbette bu finansal hegemonyanın yarın sabah sonlanmasını beklemiyoruz. Lakin geldiğimiz noktada hâkim anglo-sakson finansal yapıların ve sistematiğin her zamankinden daha fazla sorgulanıyor olmasını da bir ilerleme olarak görüyor olmamızı da kimse yadırgayamaz.
Özellikle 2000’li yılların başından itibaren yükselen Doğu’nun üretim, teknoloji, inovasyon ve yazılımda kat ettiği aralık ile son birkaç yüzyılda Batı ile açılan arayı süratle kapatıyor olması ve hatta birtakım mevzularda Batı’yı geçmesi, dünyanın ekonomik yük merkezinin süratle Batı’dan Doğu’ya yanlışsız hareket ettiği halinde yorumlanıyor. Açıkçası algılanan bu gerçeği destekleyen ampirik çalışmalar da batılı finansal kurumların raporlarında yer alarak, gözle görülen bu gerçeğin artık sümen altı edilemeyeceğine işaret ediyor.
İşte bu türlü bir geçiş periyodunda aslında coğrafik olarak sıklet merkezi olan Türkiye bu kere siyasi, ekonomik ve insani olarak da “sıklet merkezi” haline gelerek tarihin şekillenmesinde başat aktörlerden birisi oluyor. Türkiye bir yandan Suriye meselesinin tahlili için sabırla uğraş sarf ederken öteki yandan Birleşmiş Milletler’in yapısını sorgulatıyor, Rusya ile Ukrayna ortasında arabuluculuk yaparken Somali ile Etiyopya’yı barıştırıp Afrika Boynuzu’ndaki krizi çözüyor. Tüm siyasi ve ekonomik maliyetine karşın sığınmacılara kapısını sonuna kadar açarken Gazze’nin sesi olup Balkanlarda çatışmasızlığın garantörü olabiliyor.
Dahası; bir yandan Doğu ile Batı ortasında ticaret merkezi olma yolunda ilerlerken güçte yaptığı iş birlikleri ile hinterlandına nefes aldırıyor. Irak ile “Kalkınma Yolu” üzerinden Basra Körfezi’ne bağlanırken özgürlüğüne kavuşmasına gönül verdiği Karabağ üzerinden “Yeniden Asya” ile buluşuyor.
Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın tüm olumsuz girişimlerine rağmen Avrupa Birliği çıpasını tutarken NATO’daki en güçlü aktörlerden birisi olarak BRICS toplantılarında gözlemci statüsünde gelişmeleri takip ediyor. Türk Devletleri Teşkilatı ile ortak alfabeyi müzakere ederken nerede bir afet olsa lisan, din ve ırk ayrımı gözetmeksizin oraya yardıma koşuyor.
Elbette gelişmekte olan bir iktisat olarak makul zorluklar yaşayıp kimi riskler taşısa da Türkiye görünen ve ölçülebilen gücünün çok ötesine bir performans ile yerleşik global sistemin tüm bel altı teşebbüslerine karşın emin adımlarla yolunda ilerliyor.
Bölgesindeki ve dünyadaki her mevzuya öncelikle insani bir bakış açısı ile yaklaşan Türkiye, devamında iktisat ve güçte “kazan-kazan” stratejisi ile sömürgecilere ders niteliğinde adil bir yaklaşım sergiliyor. Özetle Türkiye “giden” değil “beklenen” ve “davet edilen” oluyor.
