Salgın ve sonraki enflasyonist devirle bir arada ilerleyen süreçte önümüze çıkan en büyük sorun fahiş fiyatlama davranışıdır.
Fahiş sözü TDK ‘ya nazaran; ölçüyü aşan, çok, çok fazla olan, ahlaka ve törelere uygun olmayan manası taşımaktadır.
Türkiye üzere liberal piyasa sistemini benimseyen ülkelerde teorik olarak fiyat serbestisi vardır.
Buna nazaran şayet kâfi üretim yoksa yükselen fiyat düzeyinin karlı olması nedeniyle yeni yatırımlar cezbedilir ve üretim otomatik artar ve fiyat dengelenir. Kısa vadeli reaksiyon değildir.
İkinci senaryoda ise monopol tertibine devlet müdahale ederek üretimin ve dağıtımın rekabete uygun hale getirilmesine gayret koyar.
Şunu öncelikle söz edelim. Narh sistemi değil hedeflediğimiz. Hür piyasadan vazgeçiş de değil. Fakat gereksinim duyulduğunda denetim edebilecek altyapı da oluşturulmuş olsun ki makus niyete mahal vermeyelim.
Diğer taraftan elbette öncelik, makro ekonomik istikrar ve kurumlar ortası ahenk ile finansal stabilitenin sağlanmasıdır.
Bunlar yoksa ve fiyat serbestisi denetim alınmak istenirse kıtlık olur. Bu şerhlerimizi düştükten sonra aşağıdaki iki mevzuyu gündeme alabiliriz.
Teknolojik ilerlemelerin süratle kat edilmesiyle milyarlarca datanın büyük bilgi tahlilleri ile denetim edilmesi mümkün hale gelmiştir.
Bu numara firmalar tarafından Merkezi Fiyat Denetim Sistemine her kalem eser için tanıtılır.
Firmalar faturalamada bu numaraları da kullanır. Böylece kesilen her faturada eser takip edilir.
Bu sistemi her esere yapmamız gerekmez; temel besin, hijyen materyalleri, vs. üzere halkın kullandığı temel mal, mamullerde ve hizmet kesiminde gerektiği kadarıyla kullanabiliriz.
Ayrıca yüksek fiyattan başlayan ve zarflama diyebileceğimiz teknikle ne kadar da tutarsa halinde yapılan fiyatlama davranışının önüne de geçilebilir.
