Global bağlantıların aynasında Ortadoğu’da yaşananlara bakmak(1)

Daron Acemoğlu nihâyet Nobel mükafatını aldı. Ulusların Düşüşü kitabını dikkatli bir biçimde okudum. Tezlerine iştirak ettiğimi söyleyemem. Kurumsallık ile ekonomik verimlilik ortasında kurmuş olduğu bağlantıları fazlaca abartılmış bulduğumu söyleyebilirim. Ekonomik verimlilik için kurumsallık elbette mühimdir. Lakin tek ve kâfi kaide değildir. Her neyse… Gelin görün ki

kurumsallık; siyâsette, iktisatta olduğundan daha fazla rol oynuyor.

Son Suriye hâdiseleri tam da buna işaret ediyor. Birleşik Krallık tam da bunu ortaya koymakta. BK’da iktisadın zaaf içinde olduğunu gösteren çok sayıda haber mevcût. Başka taraftan İngiliz kurumlarının ve seçkinlerinin de, eskiye kıyasla oldukça zayıflamış olduğunu söyleyebiliriz. Lakin bunun kesin bir çöküş olmadığını artık daha berrak görüyoruz.

Britanya doktrini şimdilik İsviçre saati üzere işliyor.

Asırlarca dünyâyı sömüren İngiliz sömürgeciliğinin tekmil birikim ve kapasitesi ayakta. Artık global siyâsetlere İngiliz aklının istikâmet verdiğine her vakit olduğundan daha fazla kâniyim. Angloamerikan sert çekirdeğin iş kısmında

tasarım İngiltere, yüklenici firma ise ABD

’den diğeri değil.

Bu doktrinde, BK (Birleşik Krallık) uzunca bir vakit önce Çin ile köprüleri attı. Büyük Britanya Doktrini birinci adımı BREXIT ile attı ve sonrasında, AB –Almanya olarak da okuyabilirsiniz– ile Avrasya ortasında kurulmuş olan ilgileri sabote etti. (Kuzey Akımı sınırının sabote edilmesi bunun nişânesidir). Ukrayna-Rusya savaşı tam da bu sebeple çıkarıldı. Bunun en az üç açılımı olduğu anlaşılıyor. Birinci olarak,

Avrupa’nın yakın bir gelecekte güç muhtaçlığının Rusya’ya değil de, Ortadoğu ve özellikle Doğu Akdeniz’deki kaynaklara mecbûr edilmesi

hedefleniyor. İkinci olarak ise Çin’in güç kaynaklarından başlıcasını oluşturan İran’ın devreden

çıkartılması

ana gâyelerden birisiydi. Nihâyet, Çin’in devreden çıkarılmasıyla, onun yerini alması istenen

Hindistan ile Ortadoğu bağının, İsrâil üzerinden inşâ edilmesiydi.

Ortadoğu’nun istikrarsızlaştırılması esasen başlamış bir projeydi. Evvela İsrâil’i şöyle yahut bu türlü tehdit eden her nev’i yakın tehlike bertaraf edilmeliydi. BAAS rejimleri, Irak ve Libyâ başta olmak üzere birer birer devrildi. Sünnîliğin yükte olduğu coğrafyalarda, tekmil kusurları ve eksiklikleriyle de olsa, demokratik oluşumları sırtlanacak Müslüman Kardeşler Hareketi devreye sokuldu ve açığa çıkarıldı. Daha sonra açığa çıkan bu enerjiyi bastırdılar. Mısır ve son olarak Tunus bunun en dramatik örneğiydi. Türkiye burada en büyük kusurlarından birisini yaptı. Muhtemelen Angloamerikan telkinlerle, Arap Baharı’nın kendisi için büyük bir fırsat olduğuna inandırıldı ve boşluğa düşürüldü. Sûriye de bu en dramatik kertesine ulaştı. 2012’de Esed’in devrileceği gün üzere ortadaydı. Ancak burada İran ve Rusya’nın devreye girmesine müsaade edildi. Sûriye kilitlendi ve Sisi darbesiyle Mısır’dan ayağı kesilmiş olan Türkiye burada da boşluğa düşürülmüş oldu. İran için öteki plânlar devreye sokuldu. Tarihî fırsatçılığı tahrik edilerek İran, gövdesiyle Ortadoğu’ya çekildi. Irak, Sûriye, Libnan ve Yemen’deki İran nüfûzuna bilerek yer açıldı. Dahası İran, evre kademe Filistin sıkıntısına hâmî yapıldı.

Derin Angloamerikan siyâset bu kilitlenmişlikler içinde güç koridorlarının alt yapısını oluşturmak için hazırlıklarını arttırdı. Elinde iki yeni kart vardı. Bu iki kartı münavebeli kullandı.

Evvela PKK ile ISIS’i çatıştırdılar.

Danışıklı bir kavgaydı bu aslında. ISIS kelamım ona yenildi ve elindeki geniş coğrafyaları PKK’ya bırakarak, Sûriye’nin derinliklerindeki çöllere ve daha mühimi İdlib’e çekildi. Onu korumak ve kollamak işi ise, mecbûriyetten, demografik bir kasırga yemiş olan Türkiye’nin üzerine kaldı.

Angloamerikan akıl için “Özgür” yahut “özerk” Kürdistan biçilmiş bir kaftandı. Bu da

Apo’yu Türkiye’ye teslim etmekle başlayan bir s

ürece eklemlen

dirildi

. PKK Hareketini Türkiye’nin hâricine çıkardılar. Kenara itilen, Irak/Kandil merkezli PKK ise kireçlenmeye bırakıldı. Sûriye’de ise

bambaşka bir formatta PYD inşâ edildi

. (PKK ile PYD ortasındaki farkı vurgulamayı âdet hâline getirmiş olan CENTCOM aslında o kadar da söz oyunu yapmıyor).. İşleri burada biraz sarpa sardı. Türkiye devreye girdi ve Barzânî ile yakın alakalar kurdu. Bu ortada Kandil, büyük bir kusur yaptı ve İran’a yakınlaştı. İran’a, hasebiyle Şiî hareketine

yakınlaşan Kandil

ile Sünnî ve İran’dan rahatsız olan Erbil ortasındaki kan uyuşmazlığı devâm etti. Erbil, Ankara’ya yakın durmayı tercih etti. Talabânî’nin arabuluculuğu da sonuç alamadı.

Rus uçağının düşürülmesi, esasen boşluğa düşürülmüş olan Türkiye’nin düzgünce yalnızlaştırılmasını

hedefliyordu. 2015 ile 2016’yı birbirine bağlayan hâdiselerdir bunlar. Bu ortada Türkiye’de bir darbe tezgâhlandı. Türkiye dişli çıktı ve bunu püskürttü. Darbeyi yüzlerine gözlerine bulaştırdılar. Anglosakson dünyâ tarafından dışlanan Türkiye, yalnızlığını aşmak için radikal bir adım daha attı. Rusya ve İran ile ortasını düzeltti. Çok güç, terletici günlerdi o günler. Astana süreçleri en azından Sûriye’deki tansiyonu düşürdü. Ne var ki,

hem Rusya hem de İran’ın üstenci halleri

bunun kalıcı bir işbirliğine dönüşmesine mânî oldu.

Rusya-Ukrayna savaşı tam da bu taban üzerine kuruldu. Rusya alabildiğine yoruldu. Evet, sonuçta Rusya, Hindistan ve Çin ile kurmuş olduğu yakın ilgileri kullanarak bunu beklenenden daha güçlü karşıladı. Fakat âdeta bir cendereye girmekten kurtulamadı. Poker oyununda karşısında sonları alınmış üzere hareket eden ve biteviye

el yükselten bir Angloamerikan

blok

buldu. Onlar el yükseltiyor; Rusya ise

blöf

yapıyordu. Her blöften sonra Angloamerikan taraf “gördüm” deyip yine el yükseltiyordu.

Devâm edeceğim..

Döviz Kuru	Fiyat	Değişim
USD	37,8285	%-0,02
EUR	41,1397	%-0,28
GBP	49,0469	%-0,37
CAD	26,3577	%-0,20
RUB	0,4477	%0,49
BHD	100,3621	%-0,01
SAR	10,0970	%-0,02
IQD	0,0289	%-0,01
IRR	0,0009	%0,00
THB	1,1147	%-0,57

Kripto Para	Fiyat	Değişim
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00
	0.000000	%0.00

Gazete 24 Saat

Global bağlantıların aynasında Ortadoğu’da yaşananlara bakmak(1)

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın
Yanıtı iptal et

Gazete 24 Saat

Global bağlantıların aynasında Ortadoğu’da yaşananlara bakmak(1)

İlgili Yazılar

“Kürt meselesi” tabiri niye mi yanlış? Asıl sıkıntı nedir pekala?

Türkiye ile İtalya ortasında tarihi adım: Bakan Kacır ‘Yeni bir devrin işaret fişeği’ diyerek duyurdu

Solmaz Lojistik müşteri memnuniyetinde doruğa tırmanıyor

Bir yanıt yazınYanıtı iptal et

Bir yanıt yazın
Yanıtı iptal et