İsmi açıklanmayan bir Jeju Air pilotunun, hava trafik denetimine, yolcu uçağının “düşmeden evvel bir kuş çarpmasına maruz kaldığını” söylediği bildirildi.
İngiltere’deki Buckinghamshire New University’de havacılık operasyonları alanında kıdemli öğretim vazifelisi olan Marco Chan, “Jeju Air kazası muhtemelen bildirilen kuş çarpmasının ötesine geçen teknik, operasyonel ve çevresel faktörlerin bir ortaya gelmesinden kaynaklandı” dedi.
Chan, uçağa kuş çarpmasının kazaya katkıda bulunan bir faktör üzere göründüğüne işaret ederek, “Ülkenin havacılık tarihindeki en berbat felaketlerden biri olan kaza, muhtemelen birbiriyle bağlantılı, birden fazla probleme işaret ediyor” diye konuştu.
Eski bir pilot olan Chan, havacılıkta kuş çarpmalarının sıklığına dikkati çekerek, Milletlerarası Sivil Havacılık Teşkilatı’na (ICAO) nazaran dünya genelinde yılda 13 binden fazla kuş çarpması olayının rapor edildiğini söyledi.
Uluslararası Hava Nakliyatı Birliği’nin (IATA) datalarına atıfta bulunan Chan, yaklaşık her 3 bin uçuştan birinde kuş çarpması meydana geldiğini belirtti.
Chan, çağdaş uçakların bu cins olaylara dayanacak formda inşa edildiğini lisana getirerek, “Kuş çarpmalarının birden fazla değerli bir hasara neden olmaz. Lakin kimi faktörler riski artırabilir” halinde konuştu.
Büyük kuşların ya da birden fazla kuşun bilhassa motorlara, ön camlara, denetim yüzeylerine yahut hidrolik üzere kritik sistemlere çarpmaları halinde hasara yol açma mümkünlüğünün daha yüksek olduğunu tabir eden Chan,kuş çarpmalarının ekseriyetle kalkış yahut iniş sırasında meydana geldiğini söyledi.
Chan, nadiren de olsa kuş çarpması sebebiyle felaketle neticelenen olayların da yaşandığını belirterek, “2009’da US Airways’in bin 549 sefer sayılı uçağı bir kaz sürüsüne çarptıktan sonra çift motor arızası yaşamıştı. Uçak, bu olay sonucunda Hudson Irmağı’na inançlı acil iniş gerçekleştirilmiş ve can kaybı yaşanmamıştı” dedi.
Eastern Air’e ilişkin bir uçağın 1960’ta yeniden kuş çarpması sonucu düştüğünü anımsatan Chan, bu kazanın ise ölümlere yol açtığını lisana getirdi.
Chan, kuş çarpmasının iniş grubuna direkt ziyan vermesinin daha az rastlanan bir durum olduğunu tabir etti.
Kuş çarpmalarının hidrolik sistemlere ziyan vermesi halinde bunun iniş ekiplerini da etkileyebileceğini vurgulayan Chan, “Bu durum, etkilenen motorun hidrolik sisteme güç sağlaması halinde hidrolik basınç kaybına yol açarak iniş kadrolarının düzgün bir halde açılmasını engelleyebilir” sözünü kullandı.
Boeing 737-800 üzere çağdaş uçaklarda bu cins senaryolar için yedek sistemler bulunduğunu vurgulayan Chan, “Bu sistemler, hidrolik arıza durumunda pilotların yerçekimini kullanarak iniş ekiplerini manuel olarak açmasına imkan tanır. Lakin kuş çarpması iniş kadrosu sistemine ya da kritik hidrolik bileşenlere direkt ziyan vermişse bu yol işe yaramayabilir” formunda konuştu.
Chan, havalimanındaki beton duvarın varlığı, pist ve uçağın yaklaşma faktörlerinin de soruşturmada göz önünde bulundurulacağı değerlendirmesinde bulundu.
Kazanın meydana geldiği 19 numaralı pistin yüzde eksi 0,2’lik bir yokuş aşağı eğime sahip olduğuna işaret eden Chan, bu durumun gerekli iniş uzaklığını artırdığını, muhtemel sistem arızaları ile birlikte bu durumun pistin aşılmasına katkıda bulunmuş olabileceğine dikkati çekti.
Pistin sona erdiği noktanın 300 metre ötesindeki beton çitin gözden de geçirileceğini vurgulayan Chan, bu cins bariyerlerin ülkü olarak çarpma anında kırılacak biçimde tasarlanmış olması ve hasarı en aza indirmesi gerektiğini kaydetti.
Güney Kore’nin Muan kentinde Jeju Air hava yolu şirketine ilişkin yolcu uçağının inişte denetimden çıkması sonucu meydana gelen kazada 179 kişi hayatını kaybetmişti.
Yetkililer, kazanın uçağın iniş ekiplerindeki arızadan kaynaklandığı, birinci seferde iniş kadroları açılmayan uçağın, ikinci seferde zarurî iniş sırasında kaza yaptığını bildirmişti.
