Gazete 24 Saat

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Ekonomi
  4. »
  5. ‘Haritada çok küçük duran’ ülke…

‘Haritada çok küçük duran’ ülke…

adminn adminn -
29 0

“Dünyanın kalbi olan Afro-Avrasya bölgesinin yükselen yıldızı Türkiye’dir”…

Bu büyük çember…

Cumhurbaşkanı’nın TBMM’deki son küme toplantısında Türkiye’yi oturttuğu yer, ileri amaçlarımızı ve mevcut hareketlerimizin bir kısmını anlatıyor…

Bir alt/iç çemberi

Türk Devletleri Teşkilatı.

Bunun da küçüğü var; çekirdeği demek yanlışsız olur mu ayrıyeten bakılır, TDT’nın içinde

Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan

üçlüsü. Üçgeni ‘bağlayan’ köşebentler ‘Ankara Bildirisi’ ile imza altına alındı…

Kapsamlı mutabakat maddelendirilirken yalnızca Dışişleri değil, ismi geçen ülkelerin Ticaret, Ulaştırma ve Güç bakanları da başında duruyordu. Gerçekten, ‘çekirdeğin’ bağlandığı/bağlanacağı coğrafyanın ismi da, ‘TDT’ olarak yeniden burada tekrarlandı…

Böylece, iç-içe üç çember; Afro-Avrasya, TDT ve bu üç ülke olarak zikredilmiş oldu. Haritalar,

“Orta Yol yahut Orta Koridor”

olarak bilinen, Çin-İngiltere, Doğu-Batı ana irtibatının üzerine oturuyor…
Dikkat edilirse, hangi çemberi çevirirsek çevirelim tamamı “Doğu” mahrecini taşıyor. Hakan Fidan; “Sınamalar, Asya ile Avrupa ortasındaki ticarette Orta Asya’nın, Hazar Denizi’nin, Kafkasya’nın ve Türkiye’nin, yani Orta Koridor’un

en sağlam en ekonomik

güzergâhı sunduğunu ortaya koymuştur”…
Tarifin, “beş deniz” olarak başlıklandırılan,

Hazar-Karadeniz-Akdeniz-Kızıldeniz-Basra

havzalarını tek miğfere bağladığını sayısız paylaşmıştık. Doğal olarak ‘jeopolitik gerçeklikleri’ de bünyesinde barındırıyor. Yani, fırsatları derece zorlukları da hacmi kadar…

***

Örneğin Zengezur Koridoru’nun akıbeti, Gürcistan ve Ermenistan istikrarları ya da Irak-Türkiye’yi birleştiren stratejik ‘Kalkınma Yolu Projesi’ vb…

Bu da bizi ister istemez anılan çemberlerle kıyaslandığında ayrıntı üzere görünen bir seri çetrefilli işle uğraşmak zorunda bırakıyor. Dünyanın neredeyse üçte ikisini kapsayan çemberlerle, özel olarak Türkiye’yi ilgilendiren meseleler çeliştiğinde, elinizi-ayağınızı tutan bu maniaları aşmanız gerekiyor…

Bir tanesi de işte YPG/PKK probleminin geleceği…

Türkiye’nin terör mekaniğinin dişlilerini kırmak konusunda irade eksikliği bulunmuyor. Suriye’deki değişim, İsrail-Filistin krizinin geleceği, tekrar İsrail’in Ortadoğu’da güvenliğinin sağlanması zorlamaları, ana faktörlerden Trump’ın başkanlığı, Irak ve Körfez’in ‘sisteme’ hangi kutup tarafından bağlanacağı çekişmeleri, İran’dan Kıbrıs’a erişen Doğu Akdeniz çizgisinin kimin elinde kalacağı hesapları, çemberlerle sadeleştirilen Türk vizyonuna sayısız meşguliyet getiriyor…

***

ABD, İngiltere, oyundan düşmüş üzere görünse de İran, güçsüz görünseler de Fransa ve Almanya üzere ülkelerin müdahaleleri de gayreti.

Paris’in son olarak Barzani idaresiyle görüşmüş olması

-illa bir şey çıkacak manasında değilse de-‘tutunmaya’ çalıştıklarının açık işaretlerinden. Kısa müddet önce, Fransa’nın bölgeye asker göndereceği söylentisi Dışişleri Bakanı Fidan’a sorulduğunda müstehzi bir tabir ile “yapabiliyorlarsa yapsınlar görelim” diye karşılanmıştı…
Ama İngilizler yaptı;

İngiliz ordusu Bağdat idaresiyle anlaşarak Kuzey Irak’a yakın coğrafyada askeri üs elde etti.

Eskiden ABD üssüydü. ABD’nin bölgeyle daha az ilgilenmek istediğine yönelik okumalar, Washington ile Londra ortasında bir cins nöbet değişimini işaret ediyor. Yoksa ABD’yi dışlayarak yapılmış işler değil bunlar…
İngiltere’nin tartısı, Suriye’deki son değişim süreci dahil, bölgede Amerika zıddı odaklarla daha esnek alakalar geliştirebileceği gerçekliğinin de tesiriyle beden buluyor. İngiltere’nin Körfez ülkeleriyle ilgileri de o denli. Trump devri Ortadoğu siyasetlerinde Körfez’in,

Suudi Arabistan

’ın öncelikli yer tutacağı da bir öbür gerçek. Tıpkı

, İngiltere-Türkiye-Katar

çizgisinin varlığı gibi!
Buna Kıbrıs Rum Kesimi’ni de ek edebiliriz. Yetkililerinin, “

çatışma olsa Yunanistan yardıma yetişemez fakat İsrail yetişir

” çıkışı, bölgede kümeleşen meselelerin seyir defterine ektir…

***

Böylece, İsrail-Türkiye münasebetleri ile Filistin sıkıntısının aşılıp, Tel Aviv’in nasıl bir Ortadoğu’ya yerleştirileceği süreci ve direkt bağlı PKK/YPG’nin akıbeti sorusu Ankara’nın öncelikli ilgi alanını oluşturuyor…

Amerika’nın terör örgütüne ait atacağı adım netleşmiş değil. Gelişmelere ya da açıklamalara bakarsanız, örgütün çözülüşü ile Suriye’deki Amerikan askeri varlığının çekilişi tarafında bir eğilim bulunduğunu hissedebilirsiniz…

İsrail devlet televizyonunun, ‘ABD’nin bu askerleri çekeceğini Tel Aviv’e bildirdiğini’ duyurması, PKK/YPG elebaşlarının Şam idaresiyle görüşmelerinde, “Suriye ordusuna katılmaya hazırız” mealindeki açıklamaları, Trump’ın, “Suriye bizim ilgi alanımızda bulunmuyor. Orada gereğince sorun var ve içinde bulunmak istemiyoruz” yollu beyanatları gibi…

Diğer taraftan Türkiye’nin 40 yıldır terörle gayret müktesebatında biriktirdiği deneyimler daima ve yüksek tondan ‘alarm’ sinyalleri gönderiyor ulusal güvenlik şuuruna;

“sakın güvenme, asla inanma”!

***

Her şey demek değilse de, İsrail başat kilitlerden biri. İsrail Savunma Bakanı’nın geçtiğimiz Salı, Suriye-Lübnan sonunun modülü ve Golan Tepeleri’nin İsrail işgali altındaki kısmına uzanan Hermon Dağı’nda yaptığı, “geçici değil süresiz kalıcıyız” açıklaması, devlet televizyonundan gelen habere bir yanıt mı? Trump ve Netanyahu görüşme öncesi bu türlü mi flörtleşiyorlar?

Şubat başında gerçekleşecek buluşma değerli ipuçları sunacak. Netanyahu’nun güç kullanma dileğinin devamı, hükümet bileşenlerinin istikrarları, İsrail kamuoyunun Netanyahu’ya “gerçekten” nasıl baktığı, bölge ülkelerinin sahiden nasıl baktığı, Filisin’in nereye varacağı, Trump hükümetinin İsrail’i savunmakla Netanyahu’yu savunmak ortasında nerede durduğu daima objektif analiz edilmesi gereken başlıklar.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Web sitemizde size mümkün olan en iyi deneyimi sunmak için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederek çerez kullanımımızı kabul etmiş olursunuz.
Kabul Et