İGA İstanbul Havalimanı Yapısal Tasarım ve Kalite Denetim Kıdemli Müdürü Ömer Demir, İGA İstanbul Havalimanı olarak mümkün bir zelzele anında yolcu ve çalışan güvenliğini en üst seviyede sağlamak için kapsamlı bir acil durum idare planına sahip olduklarını anlattı.
Söz konusu durumlara karşı proaktif tedbirler aldıklarını lisana getiren Demir, “İGA bünyesinde faaliyet gösteren Havalimanı Operasyon Merkezi (APOC), hava trafiği operasyonlarını yürütürken izleme ve denetim misyonlarını yerine getirmek, olağan dışı durumlara süratlice müdahale edebilmek için gerekli bağlantısı sağlamak gayesiyle tüm operasyonel süreçlerin 7/24 kesintisiz ve aktif bir biçimde yürütülmesini sağlıyor” biçiminde konuştu.
Demir, “Deprem üzere doğal afetlere, APOC uyumunda ayrıntılı planlarla hazır olan İGA İstanbul Havalimanı, başta yardım materyalleri ve kurtarma takımları olmak üzere ulaşımın sağlanması ve lojistiğin kesintiye uğramaması ismine gerekli süreçleri süratle devreye sokarak faal bir uyum üstleniyor” sözünü kullandı.
APOC’un yalnızca operasyonel süreklilik sağlamakla kalmadığını belirten Demir, merkezin tıpkı vakitte doğal afetlerden meteorolojik koşullara kadar her türlü beklenmeyen durumda yolcu güvenliği ve memnuniyetini en üst seviyeye taşımayı amaçladığına işaret etti.
Demir, İGA İstanbul Havalimanı tarafından hazırlanan “İstanbul Havalimanı Zelzele Müdahale Planı”ndan bahsederek, muhtemel zelzelenin meydana gelmesinin akabinde tesirlerini en aza indirebilmek ismine kurum ve kuruluşların yapması gereken konuların açıkça belirtildiğini söyledi.
“Tahliye ve durum tespiti etabında havalimanındaki yolcu, çalışan ve paydaşlar Acil Durum Tahliye Planları doğrultusunda, kurulmuş olan acil durum haberleşme sistemleri üzerinden uyum yapılarak inançlı alanlara yönlendirilir. Kurulan acil durum haberleşme masası aracılığıyla toplanan bilgiler ışığında APOC Nöbetçi Müdürlüğü tarafından birinci hasar durum tespiti yapılır. Bu tespit sonucunda havalimanının operasyonel devamlılığı açısından kıymetlendirme gerçekleştirilir.
Operasyona hazırlık kademesinde ise hasar tespitinin akabinde paydaş kurumlarla irtibata geçilir ve acil operasyonlar için öncelikler belirlenir. Acil durumlar için tesis edilmiş acil durum haberleşme sistemleri devreye alınır. Sıhhat hizmetleri, güvenlik tedbirleri, terminal içi lojistik üzere kritik hizmetlerin sürekliliği sağlanır. Operasyonun sürdürülmesiyle ilgili evrede ise yardım uçaklarının kabulü, lojistik ve barınma süreçleri idaresi, yolcuların güvenliği ve yönlendirilmesinin sağlanması, yer hizmetleri ve kargo süreçleri süratle organize edilmesi etapları gerçekleştirilir.”
Ömer Demir, havalimanı çalışanları ve paydaş kurumlar için her türlü afet kapsamında farkındalık eğitimleri ve tatbikatlar düzenlendiğinin altını çizerek, sarsıntı sırasında ve sonrasında süratli tahliye ve aktif kriz idaresinin sağlanması ismine bir kadro teknolojik sistemlerin kullanılmasının planlandığını söyledi.
Deprem sonrası GSM ve sabit çizgilerin devre dışı kalması ihtimaline karşı kurulan yedek telsiz sistemi üzerinde oluşturulmuş “APOC Devlet” ve “APOC Kriz” isminde iki farklı telsiz kanalının bulunduğu aktaran Demir, bina ve sistemlerin çökmesi ihtimaline karşı bağlantının ve operasyonun kesintisiz devam edebilmesi için “Mobil Komuta Denetim aracı”, “Uydu telefonları”, “Harici VHF, UHF ve HF telsizleri”nin yer aldığına işaret etti.
Demir, muhtemel bir afette seyrüsefer sistemlerini destekleyerek uçuş güvenliğinin sağlanması için de Hava Müşahede Sistemleri (AWOS) ve Taşınabilir ATC Kuleleri’nin kullanılacağını bildirdi.
Demir, tahliye süreçlerini optimize edebilmek için bina içi ve etrafındaki hareketliliğin izlenebileceği kamera sistemlerinin de bulunduğunu, bu sistemler sayesinde tüm binalarda bulunan acil durum çıkış kapılarının denetim edilebildiğini, sesli ve görsel yönlendirme yapabilen ihtar veren yangın algılama sistemi ve acil durum tahliye sisteminin bulunduğunu ve acil durum sistemlerinin güç devamlılığı için konuşlandırılmış taşınabilir ve sabit jeneratörlerin hazır olduğunu anlattı.
İGA İstanbul Havalimanının, muhtemel zelzele sonrası milletlerarası uçuşlar ve yardım operasyonlarını süratle devreye almak için ayrıntılı bir plana sahip olduğu vurgulayan Demir, bu kapsamda, “Yardım Uçaklarının Kabulü ve Slot Koordinasyonu”, “Yolcu Tahliye ve Geri Dönüş Operasyonları”, “Kargo ve Lojistik Yönetimi” başlıklarındaki üç plana ait şu bilgileri verdi:
“Yardım Uçaklarının Kabulü ve Slot Uyumu için sarsıntı sonrası yapılacak olan hasar tespiti sonucunda, yurt dışından gelecek yardım operasyonları için birinci 8 saatte tüm hazırlıkların tamamlanması, AFAD ve memleketler arası yardım kuruluşları ile uyum sağlanarak insani yardım takımlarının ve gereçlerin taşınması, saatte 25 geniş gövdeli uçak kabul edilebilecek biçimde slot planlamasının yapılması planlarımız dahilindedir.
Yolcu Tahliye ve Geri Dönüş Operasyonlarında yabancı ülkelerin tahliye talepleri için Dışişleri Bakanlığı ve Göç İdaresi ile uyum sağlanacak. Vize ihlal ve transit yolcular için özel süreçler yürütülerek tahliye süreci hızlandırılacak. Kargo ve Lojistik İdaresi konusunda da İGA Akaryakıt Limanı ve Kıyı Güvenlik ögeleri kullanılarak deniz yolu üzerinden lojistik dayanak temin edilecek, gümrük süreçleri hızlandırılarak gelen yardımların dağıtımının optimize edilmesi sağlanacak. Bu planlamalar sayesinde, İGA İstanbul Havalimanı büyük bir lojistik merkez olarak afet sonrası operasyonları yönetmeye hazır durumda olacak.”
Demir, İGA İstanbul Havalimanı’nda, muhtemel sarsıntıda İş Sürekliliği Planı’na nazaran, Acil Durum Planı ve Zelzele Müdahale Planı’nı devreye alabilecek halde iş süreçlerinin yürütüldüğünü söyledi.
Hava trafiğinin en kısa müddette tekrar başlatılmasını sağlamak için zelzelenin akabinde birinci 45 dakika içerisinde pistler, terminal binası, ve güç sistemleri üzere kritik bina ve altyapıların denetim edileceğini aktaran Demir, arkasında Devlet Hava Meydanları İşletmesi ve AFAD ile koordineli olarak alternatif uçuş planlarının devreye alınabileceğini lisana getirdi.
ATC Kuleleri’nin devre dışı kalması durumunda taşınabilir kule üzerinden hava trafiğinin yönetilebileceğini kaydeden Demir, deniz ve kara yolu üzerinden lojistik dayanağın sağlanarak materyal ve takımların süratli ulaşımının garanti edildiğini, işçi planlanmasının evvelce belirlenen vilayetlerden (Ankara, İzmir, Antalya) sağlanacağını vurguladı.
İGA İstanbul Havalimanı Terminal binasının yapısal dizaynının, alana özel sarsıntı parametreleri kullanılarak yapıldığına işaret eden Demir, “İnşa edildiği yıl prestijiyle mevcut yönetmeliklerin üstünde sarsıntı yükleri dikkate alındı. Sarsıntı sonrası terminal binası, hizmetini kesintisiz sürdürebilmesi performansına nazaran tasarlandı. Yapısal tasarım için ülkemizin ileri gelen mühendislik firmaları ile çalışıldı. Bu çalışmaların tamamında, üniversitelerden zelzele konusunda uzman hocalarımız danışmanlık yaptı” diye konuştu.
Demir, havalimanının, İstanbul Zelzele Risk Haritasına nazaran, Kuzey Marmara Fay Sınırı’na yaklaşık 42 kilometre aralıkta yer aldığını belirterek, “Bunun manası, öngörülen İstanbul zelzelesinde fay sınırına uzak olduğumuz için sarsıntının tesiri daha az hissedilecektir. Ayrıyeten havalimanı bölgesinde inşa edilen tüm binaların dizaynında alanımıza özel zelzele paremetrelerini kullanarak sarsıntıya sağlam, inançlı dizaynlar ve üretimler yapılmaktadır” tabirlerini kullandı.
Havalimanının, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş merkezli zelzeleler sonrası, mevcut kıymetli yapılarına yönelik performans tahlilleri yapıldığına değinen Demir, değerlendirmeler sonucunda, terminal binasının, kule ve viyadük üzere kıymetli yapılarda mevcut yönetmeliklere nazaran beklenen performans kriterlerini son derece üst düzeyde sağladığı sonucuna ulaşıldığına dikkati çekti.
“Bu yapıların hem 144 yıllık hem de 2 bin 475 yıllık dönemlerde, sırasıyla Sonlu Hasar ve Denetimli Hasar performans amaçlarını tam olarak sağladığı saptandı. Yapılan tahliller, kulelerin gözetleme kısımları üzere kritik alanların bile sarsıntıya karşı dayanıklılığının yüksek olduğunu gösterdi. Yeniden bu çalışma, havalimanı kapsamındaki Köprü ve Viyadükler üzere yapıların da mümkün büyük sarsıntılara karşı inançlı olduğunu ortaya koydu.
Tüm bu çalışmalar, İGA İstanbul Havalimanı’nın muhtemel bir zelzele durumunda yapısal bütünlüğünü koruyarak, yolculara ve çalışanlara inançlı bir ortam sunacağını gösteriyor. Yapılan mühendislik tahlilleri ve güçlü acil durum planları sayesinde, İGA İstanbul Havalimanı’nın zelzele anında ve sonrasında operasyonlarını inançlı ve kesintisiz formda sürdürebileceği bir sefer daha teyit edilmiş oldu.”
