Geçtiğimiz hafta sonu 2’ncisi Diyarbakır’da gerçekleştirilen Akademi-Medrese Buluşmaları: Medresenin Geleceği Çalıştayında alimler ve akademisyenlerin farklı alanlarda belirttikleri görüşler sonucunda varılan ortak kararlar sonuç bildirgesi halinde açıklandı.
Çalıştayın gayesini Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İbrahim Özcoşar şu formda tabir etti:
Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İbrahim Özcoşar açıklama yaptı.
Medreselerin geleceği bağlamında; medrese eğitim sisteminin güncellenmesi, medrese ve sekülerlik, medrese ve akademi bağlantısı, medrese ve toplumsal bilimler, İslam ülkelerindeki farklı medrese modelleri ile medreselerin yasal tabanının tartışıldığı Çalıştay’ın Sonuç Bildirgesinde Medresenin geleceği ile ilgili somut tekliflere yer verildi.
1-Medreseler ve ilahiyatlar birbirlerinin aksisi ve alternatifi değil, birbirini desteklemesi ve tamamlaması gereken kurumlar olarak değerlendirilmelidir.
2-Farklı medrese modellerini geliştirmek ve oluşturmak gereklilik arz ettiğinden; ortaokul, lise ve üniversite kademesindeki öğrencilere düzeyleri ve şartlarına uygun medrese eğitiminin verilmesi akademik gelişimlerine özgün ve derinlikli katkı sağlayacaktır.
3- Her bir müderrisin farklı medrese açması eğitim kalitesini düşürmektedir. Bunun yerine mevcut medreselerin güçlendirilmesi nicelik ve nitelik açısından medreselerin kalitesini arttıracağı üzere müderrislerin ders bağlamında uzmanlaşmasını da sağlayacaktır.
4-Online medreseler oluşturulmak suretiyle medrese müfredatında yer alan derslerin herkesin erişimine açık olması medrese eğitiminden yaralanmak isteyenler için değerli bir imkân sağlayacaktır.
5-Mevcut medreseler yüklü olarak erkek öğrencilere yöneliktir. Kız öğrencilere yönelik açılacak medreseler, medrese eğitiminin toplumsal satıhta yaygınlaşmasına ivme katacaktır.
6-Medreselerin; dernek, vakıf vb. sivil toplum örgütleriyle alakalı olarak hizmet vermesi kurumsallaşma açısından epeyce kıymetlidir. Bununla birlikte bu kurumların bir federasyon ya da kurum altında toplanması medreselerin; yapı, eğitim ve standardizasyon bakımından gelişmesini sağlayacaktır.
7-Medreselerin eğitimdeki ruhunu kaybetmeden, çağdaş dünyada varlıklarını sürdürebilmeleri için fenni ilimlerden de lazım görülen bir kısmının içinde yer aldığı yeni müfredatlarla yenileştirilmesi günümüz gereksinimlerine cevap vermeleri ve toplumumuza daha fazla katkı verebilmesi açısından gereklidir.
8-Müderrislere klasik İslami eğitim yordamlarının ve çağdaş pedagojik formasyonun kazandırılması nitelikli eğitimin verilebilmesi bakımından kaçınılmazdır.
9-Eğitim ve öğretim yalnızca bilgi transferi değildir. Buradan hareketle müderrislerin ve medrese öğrencilerinin toplumsal sorumluluk projelerinde yer almasını eğitimin bir kesimi olarak düşünmek gerekir.
10-Öğrencilerin farklı kabiliyetlerinin geliştirilebilmesi için medreselerde toplumsal, kültürel, sportif ve sanatsal aktifliklerin yapılması ve yaygınlaştırılması gerekmektedir.
11-Kariyer planlaması konusunda yardımcı olmak gayesiyle YKS, KPDS, YDS, DHBT ve gibisi imtihanlarda medreselerdeki öğrencilere kurslar açılması ve onlara yardımcı olunması kıymet taşımaktadır.
12-Eğitim-öğretim kurumlarının uluslararasılaşması, niteliğin artmasında belirleyici bir faktördür. Bu açıdan müderris ve talebelerin belirli müddetlerle yurtdışındaki medreselere ve kurslara gitmelerinin sağlanması değerlidir.
13-Ülkemizde yaygın olarak başta Diyanet İşleri Başkanlığı ve İlahiyat Fakülteleri olmak üzere birçok kurumdaki kıymetli sayıda çalışanın yetişmesinde medreselerin katkısı açıkça görülmektedir. Bu bağlamda, medreselerin formal ya da informal eğitim olarak yasal tanınırlığa sahip olmaları kamu faydası açısından gereklilik arz etmektedir.
14-Medreselerin özgünlüklerini koruyacak formda Ulusal Eğitim Bakanlığında kurulacak bir konseyle ilişkilendirilmesi medreselerde verilen eğitim ve tahsil emeğinin karşılık bulmasını sağlayacaktır. Dahası, bu heyet marifetiyle yapılacak çalışmalar, medreselerin aşikâr bir standardizasyona erişmelerini, akredite olmalarını ve kamuya daha fazla eğitsel katkı sunma imkânını vereceği üzere yapılan eğitimin şeffaf olması ve devlet tarafından gözlemlenebilir olmasına da imkan sağlayacaktır.
15-Üniversiteler farklılıklarıyla ön plâna çıkarlar. Bu bağlamda medreselerin bağlı oldukları vakıflar, vakıf üniversiteleri açmak üzere bir gayeye sahip olmaya teşvik edilmeli ve bu tarafta çalışmalar yapılmalıdır. Bunun başarılması durumunda İslam Bilim Paradigmasıyla çağdaş bilimin işleyişi sentezlenmiş ve özgün bilimsel metodolojiler ve eserler husule getirilmiş olacaktır. Bu, çağdaş dünyaya yeni bir bilim perspektifinin sunulması manasına gelecektir.
16-Medreselerle akademik kurumlar ortasında iş birlikleri yapılabilir. Bu bağlamda akademideki öğretim elemanlarıyla medrese müderrislerinin birlikte çeviri yapmaları, telif eser yazmaları, eser tahkiki yapmaları ve proje yapmaları teşvik edilmelidir.
17-Medreseliler tarafından son yüzyıllarda telif edilmiş olup da yayınlanma, kataloglama ve koleksiyon hâline getirilme imkanı bulmamış birçok eser bulunmaktadır. Bu yapıtların projelendirilerek toplanması, tahkik edilmesi, yayınlanması yahut tıpkı-basımlarının sağlanarak üniversite kütüphanelerinde oluşturulacak koleksiyonda kataloglanması kültürel mirasın korunması açısından değerlidir.
