Merkez Bankası genel beklentinin bilakis ve minimum fiyat artışının %30’da kalmasının yükselttiği kestirimlerin paralelinde bir faiz indirim kararı verdi. 150 baz puan yerine 250 baz puanlık bir indirimle seneyi kapattı.
150 baz puanlık indirim yapsa önümüzdeki aylarda piyasadan indirim baskısı almaya devam edecekti. Tahminen daha olumlu olacaktı. 250 baz puanlık indirim yaparak bir manada cömert davrandığı imajı çizdi. Ek indirim beklentisinin önünü kapattı.
Merkez Bankası öngörü sağlama kurumudur. Ama bugünkü haliyle şifrelenmiş bir kodekse benziyor. Toplantı bazlı bilgiler üzerinden ilerleyeceğini söz ediyor. Bu aslında makul lakin ülkede teşebbüsler bir yudum öngörüye muhtaç.
Merkez Bankası’nın son kararları üzerinden bir 2025 okuması sunacağım. Tahminen böylelikle biraz öngörü kazandırabilirim. En azından öbür okumalarla birleştirilirse ortalama bir öngörü bu yazının yardımıyla edinilebilir.
Bu tahlille 2025’i ikiye bölmüş ve iki farklı karakterde iki yarı sunmuş olacağım.
Ocak’ta baz tesiriyle fiyat artışları yüksek olsa da enflasyon %3 ila %5 ortasında geçen yıla nazaran düşük kabul edilecek bir düzeyde çıkacak. Ancak yine de Merkez Bankasının marjının üzerinde olacak. İhtiyatlılık damarını kabartacak. Merkez Bankası bu cihetle Ocak ayını pas geçebilir. Şubat’ta baz tesiri rolünü oynayacak ve enflasyon %1 civarında gelecek. Fakat Şubat’ta para politikası kurulu toplantısı olmayacak.
Mart’ta Trump’ın jeoekonomik tesiri ortaya çıkmaya başlayacak. Bu ayı da izlemeyle geçirmeyi tercih edebilir. Koşullar çok afaki değişmezse Mart-Nisan-Mayıs aylarında enflasyon %2 düzeyinde kalacak ve tahminen %2’yi geçemeyecek. Bu aylarda merkez bankası risk almak istemeyebilir. Büyük olasılıkla birkaç ay olumlu gerçek faiz ortamı hiç olmadığı kadar müspet olacak. Buna bağlı olarak Trump’ın Türkiye halini da göreceğinden portföy girişi hızlanıp döviz arzı artacak. Bu durum kurda aşağı taraflı baskı doğuracak. Merkezin rezervleri yararı kalmayacak kadar yükselecek. Şayet kurdaki aşağı taraflı baskıyı yönetmek zorunda hissederse Merkez bu aylardan birinde faiz indirimine mecbur kalabilir.
Fakat asıl öykü Haziran’dan itibaren başlayacak. Bilakis bir baz tesiri olduğu halde Haziran ayı enflasyonu %2’nin altında kalırsa denklem değişecek. Merkez Bankası denetim edemediği kalemlerden olan besin enflasyonuna dair optimistliğini artıracak.
Üstelik Suriyeli göçüyle denetim edilemeyen öteki alanlar olan konut kalemi aşağı hakikat esneyebilecek. Suriyeli göçü eğitim ve sıhhat tarafında da dezenflasyonist tesir yapabilecek.
Enflasyonu %40’tan %20’lere indirecek olanlar da bu kalemler. Siyaset %80’den %40’a kadar enflasyonu indirebiliyor. Bunu iki farklı karakterdeki tecrübeyle iki defa görmüş olduk. Lakin %40’ın altına inmek Merkez Bankasının denetimi dışında kalan saydığım kalemlerdeki soğumayla mümkün.
Yani buradan sonrasını para siyaseti değil, Suriyeli göçü belirleyecek. Üstelik okulların kapanmasıyla hızlanacak göç, turizmle döviz arzının oldukça artacağı bir periyotla birleşecek.
İşte tam bu noktada para siyaseti enflasyondaki işi Suriyeli göçüne devredip kurdaki ayarlamaya uyarlanacak. Daha doğrusu faiz ile enflasyonu yönetmek faiz ile kuru yönetmeye nazaran art plana atılacak. Şayet işletmeler kaybedilmek istenmiyorsa… Kur düşerse firmalar batar. Batarsa batsın, kur düşürse enflasyon düşer de diyemeyiz. Zira firmaları korumak için örülen gümrük duvarları nedeniyle ucuz mal içeri giremediğinden kurdaki düşüş dezenflasyonist bir tesir ortaya çıkarmaz.
Diğer taraftan daha fazla rezerv biriktirmesi ziyan olacağından, döviz alarak kuru aşağı düşmekten kurtarmak Merkez Bankası için şirin olmayacak.
Merkez Bankası kurun düzeyini sürdürmek için Haziran ayıyla birlikte faiz indirim döngüsüne girecek. Haziran itibariyle 6 aylık enflasyon büyük ihtimalle %12 civarında olacak. Kalan aylarda olumsuz global tesirler olmazsa sene sonu enflasyonu %25 civarında bitecek. Gayeden sapma firmaları kurtarma hissesi olacak. Yani Merkez Bankası’nın enflasyon gayesinden saptığı kadar firma ömür alanı bulacak.
Bu matematik tutarsa Haziran’dan itibaren toplamda 2000 ila 2500 baz puanlık indirim yapılacak. Şayet Haziran’dan evvel indirim olacaksa da bu hesabın küçük bir kısmı kadar olacak.
İşte son haftadaki para siyaseti gelişmelerinden benim okumam budur. Bu tahlilin tutarlılığını her nedense çoklarınca dikkate alınmayan kur münasebetlerini de hesaba kattığından yüksek bulmanız gerekir.
Özetle Haziran’a kadar nefesini tutabilecek olanlara yılın ikinci yarısı daha uygun bir faiz ortamı kurulacak.
