Asgari fiyat 1/1/2025-31/12/2025 tarihleri ortasında aylık brüt 26.005,5 TL, net ise 22.104 TL olarak açıklandı. Buna nazaran minimum fiyata yüzde 30 oranında artış yapılmıştır. Bu artış taban ücretlileri çok fazla sevindirmedi. Hayat kurallarını düşündüğümüzde minimum fiyatla çalışanlara hak vermemek mümkün değildir.
Daha evvel de söz ettiğimiz üzere taban fiyattaki artışlar 85 milyonu direkt yahut dolaylı olarak etkilemektedir. Bazılarının eline geçen fiyat fiyatı artarken bazılarının de üzerindeki mali yük artmaktadır. Bu bağlamda yönetim ve denetim kurulu fiyatlarının taban fiyatın katları halinde olduğu kurumlarda taban fiyat artışıyla birlikte kimilerinin yönetim ve denetim kurulu fiyatları de ister istemez % 30 oranında artmıştır. Taban fiyat yalnızca bunları sevindirdi. Baştan söyleyelim birilerinin aldığı maaşla rastgele bir sıkıntımız yoktur ve olamazda. Bahislere ilkesel baktığımızın bilinmesini baştan söyleyelim.
Asgari fiyat artışının en fazla sevindirdiği küme minimum fiyatla çalışanlardan çok kimi oda liderleri olmuştur. Zira 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun aylık fiyatlar ve huzur haklarını düzenleyen 56’ncı hususunda fiyatlar taban fiyata endekslenmiştir.
Buna nazaran, esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yönetim kurulu üyelerinin huzur hakları, yönetim kurulu lideri ve lider vekilleri ile denetim kurulu ve disiplin heyeti üyelerine verilecek aylık fiyatlar ile merkez dışından genel kurul, başkanlar kurulu, idare konseyi, kontrol kurulu ve disiplin kurulu toplantılarına katılacak üyelere ve bunların görevlendirilmelerinde ödenecek yolluk ve konaklama fiyatları, aşağıda belirtilen hadleri aşmamak kaydıyla ilgili esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel heyetlerince belirlenmektedir. Genel şuralarda yapılan oylamada ise çoklukla kanundaki limitler oylanarak kabul edilmektedir.
Kanuna göre yönetim kurulu liderlerine yapılacak fiyat ödemeleri üye sayılarına nazaran minimum fiyatın katları formunda belirlenmektedir. Buna nazaran odalarda üye sayısı;
1- 100-500 olan odalarda taban fiyat 26.005,5 TL,
2- 501-1500 olan odalarda minimum fiyatın iki katı olan 52.011 TL,
3- 1501-3000 olan odalarda taban fiyatın üç katı olan 78.016,5 TL,
4- 3001-10000 olan odalarda minimum fiyatın dört katı olan 104.022 TL,
5- 10001 ve daha fazla üyesi olan odalarda taban fiyatın beş katı olan 130.027,5 TL, olarak ödenebilecektir.
Ayrıca birliklerde üye oda sayısı;
1- 25’e kadar olanlarda taban fiyatın üç katı olan 78.016,5 TL,
2- 26-50 olanlarda taban fiyatın dört katı 104.022 TL,
3- 51-100 olanlarda taban fiyatın beş katı olan 130.027,5 TL,
4- 101-150 olanlarda minimum fiyatın altı katı olan 156.033 TL,
5- 151 ve daha fazla olanlarda minimum fiyatın yedi katı olan 182.038,5 TL, olarak ödenebilecektir.
Diğer yandan federasyonlarda üye oda sayısı;
1-50’ye kadar olanlarda taban fiyatın beş katı olan 130.027,5 TL,
2- 51-100 olanlarda taban fiyatın altı katı olan 156.033 TL,
3- 101 ve daha fazla olanlarda taban fiyatın yedi katı olan 182.038,5 TL,
olarak ödenebilecektir.
Konfederasyonda genel lidere ise taban fiyatın on katı olan 260.055 TL ödenebilecektir.
Yönetim kurulu lider vekillerine ödenecek fiyat ise üstte belirtilen fiyatların 2/4’ü oranında belirlenmektedir. Kontrol kurulu ve disiplin kurulu üyelerine ise üstte belirtilen meblağların 1/4’ü oranında belirlenmektedir.
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yetkili organ üyelerinin;
– Yurt içi harcırahları, taban fiyatın 1/5’i olan 5.201,1 TL’den,
– Yurt dışı harcırahları ise en yüksek devlet memuruna ödenen günlük harcırahtan fazla olamayacaktır.
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarında birden fazla organda vazifeli olanlar, bu misyonlarına ilişkin fiyatlardan yüksek olanı alırlar. Ayrıyeten aylık fiyat alanlara huzur hakkı ödenmez.
Organ üyeleri, meslek kuruluşları iştiraklerinden en fazla birinden fiyat alabilirler. Lakin iştiraklerden alınacak fiyata bir sınırlama getirilmemiştir. Bu durumun suiistimale açık olduğunu hatırlatmaya gerek yoktur diye düşünüyoruz. Bu hususa çeki nizam verilmesi gerekmektedir. Gerçekten basına yansıyanlara bakıldığında işin çığırından çıktığı görülecektir.
Yukarıda açıklamış olduğumuz 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun aylık fiyatlar ve huzur haklarına ait konulardır. Görüleceği üzere minimum fiyat yalnızca taban fiyatla çalışan garibanları sevindirmedi. En fazla esnaf ağalarını sevindirmişe benziyor. Çünkü maaşlarına bir çırpıda % 30 oranında artış yapılmıştır. Bunların aldıkları diğer maaşları bilemiyoruz. Zira kimilerinin çok fazla yerde yönetim kurulu üyeliği olduğunu belirtmemiz gerekiyor.
Sonuç olarak öteki kanunlarda yer alan benzeri düzenlemeler de masaya yatırılarak esnafların dişinden tırnağından arttırarak verdiği aidatların daha dikkatli kullanılması sağlanmalıdır. Sonuna kadar şeffaf uygulama yapılmasına zorlanmalıdır. Münasebetiyle çıkarılacak bir kanunla bu bahsin suiistimal edilmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Bize nazaran tavan fiyat ise en yüksek devlet memuru maaşı olmalıdır.
Ayrıca, odaların internet sayfalarında liderlerin ve öteki yöneticilerin aldığı her türlü fiyat açıklanmalıdır. Böylelikle liderler üyelerinden utanarak yüksek fiyat almaya cüret edemezler. Israrla ve sabırla birilerinin bizi duymasını bekliyoruz. Şu ana kadar duyan olmadı lakin çıkmadık candan ümit kesilmez.
