ABD Dışişleri Bakanı M. Rubio,
göreve geldikten sonra yirmiye yakın mevkidaşı ile görüştü. Görüşmeler Çin’i çevreleyen ülkelerle başlıyor. İsrail’le devam ediyor. Körfez’den iki ülke aranıyor: BAE ve S.Arabistan. Arama listesinde Avrupa’dan yalnızca Polonya var, bir de Türkiye.
20 Ocak’tan sonra bölgemizden de birçok dışişleri bakanı, Rubio ile görüşmek için randevulaştı. Lakin bu görüşmeler şimdi gerçekleşmedi. Rubio’nun
Dışişleri Bakanı Fidan’la
görüşmesi bu yüzden dikkat çekti. Rubio’dan telefon bekleyenler bu görüşmenin nasıl olduğunu merak ediyor.
Bildiğim kadarıyla arayan Washington’du. Ayrıyeten değerli olan kimi kimin aradığı değildir,
bu görüşme zincirinin ABD’nin yeni dış siyaset öncelikleri ile ilgili fikir vermesidir.
ALMANLAR İÇİN KADERİN CİLVESİ
ABD Başkanı Trump’ın
üç başlıkta ne yapacağına ait işaretler gelmeye başladı. Birinci başlık…
Trump’ın AB siyaseti, AB fikir ve hayalini öldürmek üzere kurulu.
ABD Başkanı, Avrupa genelinde göç aykırısı durumuna eşlik edecek, bağımsızlık arayışındaki AB’nin birliğini zayıflatacak ırkçı aktörlerin iktidara gelmesini istiyor.
Elon Musk’ın
Alman seçimlerine direkt müdahalesi, ırkçı AFD’yi desteklemesi diğer türlü okunamaz. Musk,
Almanlara, İsrail’i kızdıracak bir ileti da verdi:
“Geçmiş suçluluk hissine (Holokost) çok fazla odaklanmayın.” Vakıflar ve gibisi araçlarla yıllarca Türk siyasetini etkilemeye çalışan Almanlar için yazgının cilvesidir.
İSRAİL’LE BİREBİR LİSANI KONUŞUYOR
İkinci başlık… İsrail’in emeli Gazze ve Batı Şeria’daki Filistinlilerin ülkeden sürülmesi
(Sina’da kamp kurulmasını istiyorlardı)
, iki devletli tahlil ihtimalinin ortadan kaldırılması, Filistin’in ilhakıdır.
Trump, yaptığı açıklama ile İsrail’le birebir lisanı konuştuğunu ortaya koydu.
Ürdün ve Mısır’a “Filistinlileri alın” dedi.
Trump, İsrail’in hedeflerine ulaşmasını sağlayıp, bir evvelki devirde ortaya attığı Riyad-Tel Aviv merkezli, İran aksisi
Küre İttifakı
modelini -konjonktüre uygun bir formatta- hayata geçirmek ve bölgeden çıkmak istiyor. Bu yüzden birinci yurtdışı ziyaretini
1 trilyon dolar yatırım karşılığında S.Arabistan’a yapmak istediğini açıkladı.
Yeni Suriye’yi de bu denklemin bir kesimi görüyor (Ankara, Riyad’ın Şam’la ilgi geliştirmesini destekliyor. Lakin farklı nedenlerle.) Türkiye’yi Suriye’nin hamisi olarak kabul ediyor. Bu çerçevede, ABD Başkanı’nın
Ankara’dan “Kuracağım denklemi bozma” beklentisinde
olduğunu düşünüyorum.
PKK İSRAİL’İN KUCAĞINDA
Bu gelişme Trump’ın bölgede her bahiste Tel Aviv’in suyuna gideceği manası taşımıyor. Üçüncü başlık… İ
srail ABD’nin Suriye’de kalmasını, Suriye’nin dört kantona bölünmesini istiyor.
Kuzeyde PKK, güneyde ABD takviyeli kümelerin oluşturacağı ayrı kantonlar.
Dışişleri Bakanı Fidan’ın
Suudi kanalına verdiği demeçte “(Türkiye’ye yakın) 80 binden fazla silahlı ögenin olduğu kümeler var. Biz bunlara ’milli orduya katılın’ dedik. Umarım güneydeki kümelerde da tıpkı şey olur” iletisi kıymetlidir.
80 bin sayısı birinci kere verilmiştir ve bir tarafıyla diş göstermedir.
İsrail, PKK’ya da
“Suriye’de silah bırakma”
diyor
. İsrail Dışişleri Bakanı Saar, SDG/PKK’lı İlham Ahmed’e
“güvence verdi” (4 Ocak). Terör örgütü SDG/PKK, Şam’ın “Silah bırakın, Suriye’nin kesimi olun” teklifini reddetti.
SDG elebaşı Mazlum Abdi kod Ferhat Abdi Şahin,
Afrin’de yerinden edilenler için
uluslararası soruşturma
talep etti. “SMO’nun cezalandırılmasını istiyoruz” dedi.
Örgüt, İsrail’in kucağındadır.
Uluslararası soruşturma talebi İsrail ağzıdır.
SMO vurgusu ile hedeflenen Türkiye’dir. İsrail, Türkiye’nin soykırım karşısında aldığı halin bedelini PKK üzerinden ödetmek istiyor.
Ne var ki Trump, ABD’nin Irak ve Suriye’deki
askeri varlığını azaltması gerektiğini savunan M. Dimino’yu
Pentagon’un Ortadoğu siyasetlerini yönetmesi için müsteşar yardımcısı olarak atadı. Bu İsrail’in güzeline gitmeyecek bir işarettir.
FİDAN BAĞDAT, KALIN ŞAM’DA NE KONUŞTU?
Bakan Fidan, terörist Şahin’le ilgili birinci defa açık konuştu. “Bu adam” dedi, “PKK’nın bir alt organının yöneticisidir.” Devam etti: “Bunun üstünde Sabri Ok var, Fehman Hüseyin var. Bunların müsaadesi olmadan karar vermesi mümkün değil.”
Bu kelamlar, DEM heyetinin İmralı’ya yaptığı ikinci ziyaretin konuşulduğu konjonktüre denk geldi. İmralı’nın ikinci ziyarette davet yapması bekleniyordu. Yapmadı.
Demek ki orası da bekle-gör tavrı izliyor.
Son analizde Kandil, Suriye’deki uzantısının silah bırakmasını istemiyor.
Suriye yönetimi lideri Ahmet Şara
, bunun üzerine “YPG silahlarını teslim etmek zorunda” dedi. Türk Milli Savunma Bakanlığı kaynakları “Suriye’de bulunan birliklerimizin … farklı bölgelerde görevlendirilmeleri kelam konusu olabilir” diye duyurdu.
Bu süreçte iki değerli ziyaret gerçekleşti.
Eşzamanlı olarak Dışişleri Bakanı Fidan Bağdat’a, MİT Lideri Kalın Şam’a gitti
. Fidan’ın ziyareti SDG/PKK ile uğraş (PKK’nın terör örgütü olarak kabul edilmesi ve Sincar’da süren terör varlığı) ve Suriye’deki DEAŞ kamplarının geleceği konusundaki işbirliği açısından değerlidir. Kalın’ın Şam ziyaretinin ise SDG/PKK odaklı olduğu varsayım edilebilir. Diplomatik ve istihbari bu temasların yakın vadede
askeri seviyede de artmas
ı beklenir. Dananın kuyruğu kopmak üzeredir.
