“Yapacaklar, yapacaklar… Biz onlar için çok şey yapıyoruz, onlar da yapacaklar.” ABD Başkanı Donald Trump, “Gazze’nin temizlenmesi” olarak söylem edilen, Gazze halkının tümüyle Mısır ve Ürdün’e tehciri planının kelam konusu ülkeler tarafından reddedilmesi üzerine bu yorumu yaptı. Siyasî sıkıntılara iştahlı ve kurnaz bir tüccar gözüyle yaklaşan Trump, Mısır ve Ürdün’den gelen -daha sonra listeye Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Filistin İdaresi de eklendi- karşılıkları başına hiç takmadığını, bilakis kendi planını uygulamaya odaklandığını böylelikle göstermiş oldu. Halbuki alandaki gerçekler, Trump’ın başındaki kadar berrak ve kolay değil:
Öncelikle her iki ülke de ekonomik açıdan derin bir kriz içinde. Nüfusu 110 milyona dayanan Mısır’ın Gazze halkını barındıracak kapasitesi yok. Doğalgaz yahut petrol üzere zenginlikleri bulunmayan Ürdün ise önemli biçimde Amerikan yardımlarıyla ayakta duruyor. Trump’ın bu ülkelere ek maddî dayanak sağlamayı düşünmesi durumunda bile, Mısır ve Ürdün’ün gücü Gazzelileri ağırlamaya yetmeyecektir.
Her ne kadar açık biçimde tabir edilmese de, Arap dünyasında Filistin halkının “zapt edilemez” olduğuna dair bir kanaat mevcuttur. Mısır ve Ürdün, kitlesel bir Filistinli akışının topraklarına taşıyacağı dinamizmi ve sürprizleri kaldıracak durumda değildir. Nüfusunun çoğunluğu esasen Filistinlilerden oluşan Ürdün’de, bu durum kraliyet tahtını sarsacak tehlikeler doğurabilir. Yalnızca Ürdün değil, Mısır ve “Amerikan müttefiki” öbür bölge ülkelerinde de halihazırdaki statüko büsbütün dağılabilir, ortaya hiç iddia edilemeyecek ve yönetilemeyecek krizler çıkabilir.
Gazzelilerin Mısır ve Ürdün’e iskân edilmesi, İsrail işgaline karşı direnişi bu ülkelerin hudutlarının içine taşıyacaktır. Kelam gelimi, Sina Yarımadası’na yerleştirilen Gazzeli nüfus İsrail’e “roket” atmaya başladığında, İsrail de dönecek onları Mısır hudutları içinde vuracaktır. Bu, İsrail’in fiilen Mısır’a saldırması manasına gelecektir. Tıpkı durum Ürdün için de kelam konusu. Mısır ve Ürdün idareleri 1979 ve 1994’te İsrail’le imzaladıkları barış mutabakatlarına sadakati önemsedikleri için -ki mutabakatların bu ülkelere bakan tarafı, ABD’den her yıl nizamlı biçimde aldıkları yüklü ekonomik yardımlardır- bu türlü bir senaryonun gerçekleşmesinden çekiniyor.
Dahası, Gazze’yi hedefleyecek her siyasî dizayn ve operasyon, Hamas’ın Filistin politik sahnesindeki yerini sağlamlaştıracaktır. Mahmûd Abbas liderliğindeki Filistin Yönetimi’nin en büyük kâbusu budur. Aksa Tufanı’yla başlayan sürecin yine dirilttiği ve gündemin baş sırasına yerleştirdiği Hamas, olası bir tehcir sonucunda Arap ve İslâm dünyasının şuuraltında daha esaslı bir pozisyon elde edecektir. Trump böylelikle -tıpkı Netanyahu gibi- olağanda yakın periyotta Filistin içindeki muarızları gitgide çoğalmış olan Hamas’ı tanınan hale getiren isimler olarak tarihe geçecektir.
Hepsinden kıymetlisi, Filistin halkının işgale karşı direnci ve topraklarına bağlılık derecesi, Trump’ın kendi zihninde kurguladığı planların muvaffakiyete ulaşmasının önündeki en büyük pürüzdür. Gazze’de imzalanan ateşkesin akabinde, insanların büsbütün harabeye dönmüş olan meskenlerine ve mahallelerine koşmalarındaki azme ve coşkuya bakınız mesela. Yalnızca bu tablo bile, dikkatli gözlere büyük ibretler sunmaktadır. Buradan, ülkemizde sıklıkla harlanan “Filistinliler topraklarını sattı” savlarına çok güçlü bir tekzip de devşirilebilir. Şu soruyu sorarak mesela: Enkaz halindeki konutuna bile sıkı sıkıya sarılan Filistinli, mamur vatanını neden ve nasıl satsın?
Filistin halkı neredeyse bir asırdır, Siyonist işgalciler ve onların destekçileri tarafından dünyanın çok farklı noktalarına sürgün edildi ve ediliyor. İsrail, 1948’den itibaren bütün gücüyle Filistinlileri bölmek, parçalamak ve yok etmek için uğraşıyor. Bu ısrarlı yıldırma ve imha siyasetleri Filistin halkını ortadan kaldıramadığı üzere, Filistin davasının ve İsrail işgaline karşı nefretin dünyanın dört bir yanına taşınmasına, tartışılmasına ve daima gündemde kalmasına yol açtı. İşgalcilerin bu formda -aslında hiç farkında olmadan- Filistin davasının insanlığa mal olmasına hizmet etmesi ise, tarihin en çarpıcı ironilerinden biridir.
