Çocuklar günahsız olarak dünyaya gelirler. Daha sonra ailesi ve doğduğu ortam onu şekillendirip yönlendirir. Aile büyükleri ve yaşadıkları toplumsal etrafın kendilerine öğrettikleri bedelleri benimseyerek onları kendilerine rol model edinirler. Çocukluk safhası insan hayatının bütün periyotlarını etkileyen ve kendisine kıymetler yüklenerek karakterinin oluştuğu değerli bir devirdir. Bu hassas periyotta çocuklara paha yükleyen kaynakların başında ise aile büyükleri gelir. Yaşanan değişimlere paralel olarak çocukların aile dışı tesirlere ziyadesiyle maruz kaldığı günümüz dünyasında, ailenin yüklediği kıymetlerden uzaklaşan çocukların ve buna bağlı olarak da ailelerin maddi ve manevi açıdan önemli sorunlarla karşılaştıkları biliniyor.

Babaanne, anneanne ve dedeler hem torunlarının yetişmesi konusunda hem de onlara sundukları şartsız ve sınırsız sevgiyle çocukların sağlıklı bir psikolojide yetişmeleri için değerli aktörlerden biri olurlar. Ayrıyeten büyükanne ve dedeler için de torunları kucaklarına almak, onları sevmek, gelişimlerini takip etmek, armağanlar almak, birlikte gezmeye çıkmak, çocuk parkına gitmek onlara da hayat gücü verir.

Siyer ve hadis kitapları, Resûlullah aleyhissalâtu vesselâmın Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin radıyallahu anhümaya karşı gösterdiği ilgi ve sevgi ile doludur. Vakit olmuştur, yerde dört ayak olup sırtına bindirip eğlendirmiştir. Vakit olmuş, sırtüstü yatıp karnına oturtmuş, bu sırada üzerine akıtmalarına bile seyirci olmuş, mani olmak isteyenlere müdahale edip, “Oğlumun akıtmasını kestirmeyin!” diyerek mahzur olmuştur. Pek çok seferler birini bir omuzuna öbürünü diğer omuzuna alıp gezdirmiştir. Vakit olmuş, hutbe okurken tökezleyerek mescide giren torununu kaldırmak üzere kesip kucaklayarak minberin üzerine oturtmuş, hutbesine devam etmiştir. Onları her fırsatta alınlarından, yanaklarından, göbeklerinden öpmüştür. Onları öven, sevgisini söz eden medhu senalarda bulunmuştur, dualar etmiştir. Onların dünyevî ve uhrevî halleriyle ilgili ihbarlarda bulunmuştur.

Kısacası kıyamete kadar insanlığa gerekli olan hidayeti sunmak, dünya ve ahiret saadetleri için muhtaç olacakları düsturları, asılları vazetmek üzere pek büyük işlerle meşgul olan Fahr-ı Alem Efendimiz’in hayatında iki küçük torununun tuttuğu yer, gördüğü ilgi, alışılmışın ve olması gerekenin çok ötesinde olmuştur.

Hz. Peygamber, örnek bir dede olarak torunlarıyla çok yakından ilgilenmiş, onlara sevgi, anlayış ve sorumlulukla yaklaşmış, şefkatle muamele etmiştir. Onun münasebetlerindeki temel nokta sevgiyle ilgilenmektir. Böylelikle Rasûl-i Ekrem babalığının yanı sıra dedelik konularında da ümmetine hoş bir nümûne-i imtisal olmuştur. Bir dede olarak Hz. Peygamber en hoş rol model idi. Birebir biçimde onun dedesi de rol model olacak bir şahsiyetti. Çocukluğunun muhakkak devrini bu türlü bir dedenin nezaretinde geçiren Hz. Muhammed’in ondan etkilenmiş olduğu unutulmamalı.

Peygamber Efendimiz’in dedesi Abdülmuttalib, vefatına kadar Hz. Muhammed’in üzerinden elini hiç çekmemiş; onu himaye etmiş ve onunla yakından ilgilenmiştir. İsminin konulmasından sünnet ettirilmesine, emzirecek sütannenin tespit edilip ona teslim edilmesine kadar bütün işleri, ilerlemiş yaşına karşın şahsen takip etmiştir. Abdülmuttalib üzere sevgi, şefkat ve merhamet dolu bir dedenin nezaretinde birinci çocukluk periyodunu geçirmiş olması Hz. Muhammed için büyük bir talih olmuştur. Hz. Peygamber’in örnek şahsiyetini inşa eden en değerli kaynak hiç kuşkusuz vahiydir ve bu durum onun örnek dedeliği için de geçerlidir. Bununla birlikte çocukluk periyodunu kendisine karşı ilgili ve sevgi dolu bir dedenin terbiyesi altında geçirmesi, bir dede olarak Hz. Muhammed’in de torunlarına karşı emsal formda sevgi dolu yaklaşımına tesir eden en büyük etkenlerden biri olarak kabul edilebilir.

Hz. Peygamber, torunlarının doğumundan itibaren onların bütün süreçleriyle yakından ilgilenmiş, bir dede olarak kendisi kadar hayat deneyimi olmayan kızları ve damatlarına yol gösterip rehberlik etmiştir. Torunlarının İslam inancı üzere büyümelerini önemsemiş, bu mevzuda kızlarına ve damatlarına müdahalede bulunmaktan çekinmemiştir.

Çocuk sevmeyi yadırgayan ve çocuklar ortasında cinsiyet ayrımının yaygın olduğu bir etrafta doğup büyümesine karşın, etrafının kınamalarına aldırış etmeden torunlarını kucağına almış, sevip okşamış, onlarla oyunlar oynamış ve bir manada çocukla çocuk olabilmeyi başarmıştır.

Torunları ortasında cinsiyet ve ırka dayalı bir ayrım yapmadığı üzere anne-babaları açısından da onlara karşı farklı davranmamıştır. Çok sevdiği torunlarının gönüllerini beğenilen tutmakla birlikte onların birtakım taleplerini uygun bulmayarak reddetmiş ve gereksiz formda şımartılmalarını uygun bulmamıştır.

Özellikle de ebeveynlerin çalışmak durumunda olduğu günümüzde, çocuklarla çokça vakit geçiren, çocuklara paha transferinde kıymetli tesirleri bulunan dedeler için bir dede olarak Hz. Peygamber’in rol model alınmasının günümüz dünyasında yaşanan çocuk sorunları ile aile içi huzursuzlukların azalmasına değerli katkılar sağlayacaktır.