Suriye ve Ukrayna’da gelişen yeni jeopolitik bağlamın, başta çetrefilli gelen ancak hakikat tasnif edildiğinde insanı şaşırtan, hatta ‘konudan bağımsız’ görünen, finalde yeniden garip biçimde buluşan o kadar çıktısı
var ki…
Mesela…
Yeni yılın birinci günü, Rusya’dan çıkıp Ukrayna üzerinden Avrupa Birliği ülkelerine yapılan gaz sevkiyatı, Kiev’in muahedeyi yenilememe kararıyla durdu…
Fiyatlar üzerinde kısa vadeli tesirleri olacak lakin Avrupa’nın bu kış donması beklenmiyor. Depoları dolu artı başta ABD destek ediliyor…
Türkiye için doğan fırsat, Rusya’dan önemli ölçüde güç satın alan bir ülke olarak farklı denklem oluşturuyor. Rusya’nın Türkiye’nin doğalgaz ithalatındaki hissesi Ekim’de yüzde 43,5’ti. Petrol ithalatında da yüzde 50’yi aşan oranlar mevcut…
Ukrayna’dan başlayarak gelen güç zinciri bir yandan Türkiye’ye sıra dışı fırsat sunarken, Ankara’nın Suriye’de Moskova’yı iteklemesi her iki ülkenin müzakere masasındaki haritaya şaşkın şaşkın bakmasını getiriyor…
Sonuç olarak Türkiye’nin Avrupa’nın güç arz güvenliğindeki rolünde yeni bir katman/konjonktür daha var ve Ankara, yalnızca Rusya-Avrupa çizgisinde görmüyor yeni durumu. Bölgeyi harmanlayan bir potadan çektiği enerjiyi iletmek istiyor…
Bu rahatsızlık, tekrar Avrupa ve Almanya’da hakim olan, “ABD ve güç şirketlerinin bu işten yüksek menfaat elde ettiği” inancıyla birleştiğinde, çok sağcı/popülist, AB’ye aralıklı AfD’nin oy potansiyeli daha çok göz korkutuyor…
Yetmezmiş üzere, Elon Musk’ın AfD’yi destekleyen makalesi de hâlâ akıllarda. Trump’ın Lider Yardımcısı JD Vence’in, “başka ülkenin işine karışmak istemem ancak makale ilgi çekici” demiş olması da öyle…
Ankara’ya dönersek; Türkiye-Avrupa-Trump-Rusya-Suriye ajandasının güç sayfası, epey baş patlatılması, sayısız değişkenin hesaba vurulması gereken bir diğer gündem yarattı…
***
Bunu da örnekleyelim; ABD ve Avrupa ile savunma alış-verişleri yürütürken, ikili münasebetlerin değişkenleriyle sonlu kalamayız. Büyük değişkenleri de yakalamalıyız…
***
Ahmet el Şara’nın kravatı yahut sakal uzunluğu tartışmalarıyla bu sıkıntılar tartışılamaz…
Fransa Dışişleri Bakanı ayağının tozuyla, “umut var lakin kırılgan” açıklaması yaptı. Alman Dışişleri Bakanı kısa süre önce Türkiye’deydi. Açıklamalarına bakarsanız Şam’daki değişimi destekliyorlar. Lakin hangi tarafa? Yontmaya çalıştıkları kesindir…
Tek tek her diplomatik hareketliliğe bakarsak ayrıntıda şeytan çok. Öncelik ise diğer; bugün Ortadoğu’da Türkiye’nin yüzleşmesi gereken, İsrail ve İran’dır. Avantajlı durumumuz her iki ülkeyle çatışmalı olduğumuz gerçeğini ıskalayamaz. Düzeltmemiz mi gerekiyor, seçmemiz mi?
