Anlata anlata dilimde tüy bittiği için yorgun düştüğüm bir sıkıntıda tekrar yazı yazmak aslında çok sıkıntı biliyor musunuz? Hiç içimden gelmiyor. Ancak bir yandan da “kavganın sürdü-rülmesi” bağlamında mecbur hissediyorum kendimi. Allah encamımı hayreyleye.
Önce size bir şey hatırlatayım. 6 Eylül 2019’da Türkiye’de beşerler “Susamam” müziğine uyanmıştı. Zihnim beni yanıltmıyorsa 17 rap müzikçisi, 15 dakika uzunluğunda bir müzik yapmışlar, “öğretilmiş duyarlılıklar” üzerinden Türkiye’ye ilkokul dört seviyesinde bir muhalefet lisanıyla ateş etmişler, çok kısa müddette de istediklerini elde etmişlerdi.
Beni, şaşkınlıkla arayan birkaç siyasi isim olmuştu o gün. “Ne oluyor?” diye sormuşlardı. Ben de basitçe karşılık vermiştim: “Türkiye’nin çocuklarının tarlaları sürülürken çokoprens almaya gitmiştiniz. Siz o dükkândayken oldu ne olduysa.”
Yine de “fiziki bilgi” almak için rap topluluğunun tam içinden bir arkadaşımla buluşmuş, “ne oluyor?” sorusunu ona da yöneltmiştim. O da sıkıntıyı bütün ayrıntılarıyla anlatmıştı. Rap bölümünde hangi yapımcıların nasıl işler çevirdiğini, “bizim çocuklar”ın sistemin içine çekilip nasıl uyuşturucu bağımlısı birer müptezele dönüştürüldüğünü, Almanya’daki Türkçe rap piyasasının hangi isimler tarafından PKK-HDP çizgisi lehine konsolide edildiğini, tanınan müzik dinleme sitelerinin Türkiye koordinatörleri eliyle nasıl manipüle edilerek bu çizginin tanınan hale getirildiğini ve dahasını… Zati hatırlayacaksınız tahminen. 2021 yılında Almanya’da PKK’nın uyuşturucu parasının nasıl rap müzik piyasasına aktarıldığı “spotify skandalı” üzerinden ortaya çıkarılmıştı. O gün bana bilgi veren arkadaşım şunu da söylemişti: “10 milyon dolara bu işlerin tamamını değiştiririz abi.”
Bu hatırlatmayı şunun için yaptım. Aslında birtakım romantik arkadaşlarımızın zannettiğinin tersine kültür sanayisi de öteki sanayiler üzere ilerler. Çok kolay bir kuralı vardır: “Parayı veren düdüğü çalar.” Yani o denli “kaliteli üretim, çok hoş işler” falan üzere sıkıntılar ikincil, hatta üçüncül bedelde bile değildir. Çok sert, çok sert endüstriyel kurallara dayanır bu problemler ve inanın neredeyse yalnızca para ve ilgiler konuşur.
Ayşe Barım’ı konuşuyoruz değil mi bir müddettir? Şöyle bir düşünelim. Türkiye’deki 10 dizinin 8’inin başrol oyuncularını elinizde tutuyor olma gücüne eriştiğinizde tesir alanınız, algı yönetme kabiliyetiniz ve en kıymetlisi operasyon başarınız nerelere ulaşır?
Serenay Sarıkaya’yı, Halit Ergenç’i, Hazal Kaya’yı hiç izlediniz mi bilmem? Ben izledim. Her üçünün de oyunculuk performansları konserva-tuvarlarda “oyunculuk ne değildir?” başlıklı bir derse husus olacak kadar berbattır. Fakat Türkiye’de sorun asla bu olmamıştır. Bu gidişle olmaya-caktır da. Zira Ayşe Barım üzere insanlara “iyi oyuncu, uygun iş” falan değil, direkt doğruya “hırsı dışında bir şeyi olmayan” bir insan kaynağı lazımdır ki Barımgiller onları kolaylıkla, zahmetsizce yönetsin.
Bakın bu örneği vermekten de yoruldum artık. Ben sarsıntının 50’nci saatinde sarsıntı bölgesine gittiğimde Hazal Kaya’sından Orkun Işıtmak’ına kadar bir dünya insanın yürüttüğü kampanya sonucunda devletin, STK’ların falan da sarsıntıyla yerle bir olduğuna neredeyse inanıyordum. Ancak yanımızda götürdüğümüz yardımları Kahramanmaraş vilayet merkezindeki lojistik alanına ulaştırdığımızda aldığımız karşılık beni kendime getirdi: “Abiler, kent ve ilçe merkezlerinde insani yardım muhtaçlığı yok. Dilerseniz köylere götürün bu yardımları.”
“Kefen yok”tan başlayıp “devlet buraya hiç gelmedi” böğürtülerine kadar uzanan o leş kampanyanın “hırsından öbür yeteneği olmayan bir insan topluluğunun kullanışlı aparatlara dönüştürülmesi” ile yürütüldüğünü artık çok net biliyor olmamız gerekiyor. Bana inanmıyorsanız o ya da bu formda zelzeleye bölgesine çok emeği geçen Haluk Levent’e sorun. Süleyman Soylu ve Hulusi Akar ile yaptığı görüşmelerden bahseder tahminen size.
Diyeceğim şudur: Makûs niyetliyseniz ve Türkiye’ye ateş etmek istiyorsanız bunu yapmanın birkaç yolu vardır. Bu yollardan biri de kültür sanayisini domine etmektir. Düzgün niyetliyseniz ve Türkiye’yi sonsuza kadar “kendi başına müstakil bir ülke” olarak görmek istiyorsanız bunu yapmanın birkaç yolu vardır. Bu yollardan biri de kültür sanayisini domine etmektir.
Mesele bu kadar kolay ve açıkken kılını kıpırdatmaz, kültür sanayisinin en kritik alanlarında işini güzel yapma hünerine sahip olmayan bir ekip isimlerle vakit kaybetmeye devam edersen o değişmez kural devreye girer: “Kendi düşen ağlamaz.”
Aslında herkes biliyor neden bahsettiğimi lakin yeniden biliyorum ki herkes havaya bakıp ıslık çalacak. Ben de daima, döne döne birebir sorunları yazmaya devam edeceğim. Doğrudur. Kendimi bazen çok çaresiz hissediyorum.
