Gazete 24 Saat

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Dünya
  4. »
  5. UCM Savcısı Suriye’yi Roma kontratına zorluyor: İmaj düzeltme atağı mi?

UCM Savcısı Suriye’yi Roma kontratına zorluyor: İmaj düzeltme atağı mi?

adminn adminn -
29 0

Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Han, Şam’da yeni yönetimin lideri Şara ile görüştü. Han’ın ofisinden yapılan açıklamaya nazaran; görüşmede, çatışma kurbanlarına ait Lahey’de adalet sağlanmasına yönelik seçeneklerin ele alındığı kaydedildi.

İmaj düzeltme atağı mi?

Gazze’deki soykırımı durduramayan lakin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında çıkarılan ‘yakalama kararıyla’ övünen UCM Başsavcısı

Han, Milletlerarası Adalet Divanı’nın (UAD) İsrail hakkında aldığı kararların ‘gerisinde’ kalmakla eleştiriliyor.

Uluslararası hukukçular, mahkemenin genelde güçsüz ülkeleri, bilhassa Afrika ülkelerini yargıladığını; güçlü ülkelere karşı ise etkisiz kaldığını düşünüyor.

UCM savcısının Suriye’nin yeni idaresiyle yaptığı bu görüşmeyle, ‘yeni bir hava yakalama ve imaj düzeltme’ gayretinde olduğu tez ediliyor.

Beşşar Esed’i yargılamak için Şam idaresine Roma Statüsü’nü dayatacağı sav edilen Han’ın bu gayretinin sonuçsuz kalması bekleniyor.

Roma Statüsü nedir?

61 yıllık Baas rejiminin yıkılışıyla özgürlüğüne kavuşan Suriye, halihazırda Roma Statüsü’ne taraf olmayan bir ülke.

UCM, savaş suçlularının yargılanması konusunda ülkelere bu statüyü dayatıyor. Fakat Suriye’nin bütünüyle bu statüye dahil olması, geçmişte Suriye alanında işlenen tüm savaş hatalarında mahkemeyi yetki sahibi yapıyor.

Bu sırf Esed’i değil, birebir vakitte bölgedeki tüm kümeleri da kapsam altına alınması manasına geliyor.
Suriye, taraf olmama istikametinde karar bildirse de UCM savcısı, ‘geçici statü’ konusunda ısrarcı oldu. Statünün 12. hususunun 3. fıkrasına nazaran, sonlu yetki verilse de baskı yoluyla tam yetki talep edilebilir.

Örneğin Filistin ve Ukrayna, başlangıçta belli kabahatlerin soruşturulması için sonlu yetki vermişti. Lakin memleketler arası baskılar sonucu Roma Statüsü’ne taraf olmak zorunda kaldılar.

Bu durum, Filistin’in ve hatta Hamas’ın bile yargılanabileceği bir ortam oluşturdu.

Suriye idaresi ‘Kamboçya örneği’nde diretiyor

Esed’i yargılamak için Şam idaresine Roma Statüsü’nü dayattığı argüman edilen

Han’ın bu eforunun sonuçsuz kalması bekleniyor.

Şara’nın, süreksiz de olsa vakitle genişletilecek statüyü kabul etmeyeceği,

Kamboçya örneğinde olduğu üzere ‘özel yetkili bir memleketler arası mahkemenin kurulmasıyla’ Esed’in yargılanmasını istediği belirtiliyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, UCM savcısı ve grubuyla görüşen bir öteki isim oldu.

Kamboçya’da ne olmuştu? Nasıl bir sistemle yargılama yapıldı?

1975-1979 yılları ortasında Pol Pot liderliğindeki Kızıl Khmerler, Kamboçya’da büyük bir soykırım gerçekleştirdi. Bu süreçte yaklaşık 1,7 milyon kişi açlık, zorla çalıştırma, hastalık ve direkt infazlarla hayatını kaybetti. Kızıl Khmerler, toplumun “yeni bir düzen” için büsbütün tekrar şekillendirilmesi gerektiğine inanıyordu ve bunun sonucunda eğitimliler, kentte yaşayanlar ve etnik azınlıklar üzere maksat kümeler sistematik olarak öldürüldü.

1990’lı yıllarda, Kamboçya’daki iç savaş sona erdiğinde, bu kabahatleri yargılamak için milletlerarası bir teşebbüs başladı. Birleşmiş Milletler (BM) ile Kamboçya hükümeti ortasında yapılan bir mutabakat sonucunda ECCC, 2003 yılında karma bir mahkeme olarak kuruldu. Bu mahkemede hem Kamboçyalı hem de memleketler arası yargıçlar ve savcılar vazife aldı.

Üst seviye önderleri yargılama yetkisine sahip mahkemenin misyon yetki alanları, “Soykırım, insanlığa karşı kabahatler, savaş hataları, öteki önemli memleketler arası suçlar” olarak sonlandırılmıştı.

Yargılama sonucunda Kamboçya’daki rejimin başkanı ve ünlü S-21 hapishanesi kumandanı yargılandı, müebbet mahpus cezası aldılar.

Kamboçya’daki bu süreç, emsal memleketler arası yahut karma mahkemelerin kurulmasına örnek teşkil etti.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Web sitemizde size mümkün olan en iyi deneyimi sunmak için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederek çerez kullanımımızı kabul etmiş olursunuz.
Kabul Et