Sağlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Yenidoğan Ağır Bakım Kontrol ve Kıymetlendirme Bilimsel Komitesi, yenidoğan ağır bakım ünitelerinde standartları yine belirliyor.
*Bir hastanede doğan bebeklerin yüzde 10’undan fazlasının ağır bakıma yatırılması, çok yatış olarak pahalandırılacak ve hastane incelemeye alınacak.
*Hastalara konan ön teşhislerin hakikat testlerle desteklenip desteklenmediği denetim edilecek. Örneğin, teneffüs yetmezliği tanısı alan bir bebek için gerekli akciğer grafisi ve laboratuvar testleri istenmiş mi buna bakılacak.
*Yenidoğanlara gereksiz yere geniş spektrumlu antibiyotikler yazılıp yazılmadığı denetlenecek.
*Yoğun bakımda yatan bebeklerin günlük gelişimi ayrıntılı bir formda kaydedilmiş mi? Günlük tıbbi notlar eksiksiz tutulmuş mu? SGK’ye bildirilen tıbbi süreçler, hastane kayıtlarıyla örtüşüyor mu? üzere sorulara karşılık aranacak.
*Doktor ve hemşire kayıtları birbiriyle uyumlu mu? Örneğin, bir doktor, bebeğin ventilatöre bağlı olduğunu belirtirken, hemşire notlarında sadece oksijen maskesi kullanıldığı görülüyorsa bu çelişki araştırılacak.
*Gereksiz kan transfüzyonu ve ilaç kullanımı tespit edilirse hastane ve ilgili doktorlar hakkında süreç başlatılacak.
*Bebeklerin ne kadar mühletle ve hangi kriterlere nazaran teneffüs aygıtına bağlandığı incelenecek. Gereksiz entübasyon süreçlerine karşı özel bir hassasiyet gösterilecek.
*Prematüre bebeklerin uygun halde beslenip beslenmediği, hastanelerin kâfi beslenme sağlama kapasitesine sahip olup olmadığı denetim edilecek.
*Türkiye’de prematüre bebek ölümlerinin en büyük nedenlerinden biri enfeksiyon. Ağır bakımlarda hijyen ve izolasyon kurallarına uyulup uyulmadığı da kontrollerde büyük değer taşıyacak. Bilhassa 2 bin gramın üzerindeki bebeklerde yüksek mevt oranları görülen hastaneler mercek altına alınacak.
*Türkiye’de hayati risk taşıyan hastaların takip ve tedavisinin yapıldığı 546 tane üçüncü düzey merkez var. Bunun 300’ü özellerde, 101’i Sıhhat Bakanlığında, 53’ü üniversite hastanelerinde bulunuyor. Bu merkezlerde 8 bin tane kuvöz bulunuyor. Bunun yüzde 54’ü özel hastanelerde. Doluluk oranları açısından bakıldığında Sıhhat Bakanlığı’nda yüzde 80, özel hastanelerde yüzde 52, üniversite hastanelerinde ise yüzde 63. Komite bu oranlar ortasındaki farkı da araştıracak.
Komisyon denetleme esnasında kullanacağı iki başka form oluşturdu. Birinci üç ay pilot çalışma yapılacak. İkinci üç ayda gruplar oluşturulacak, son hali verilmiş formlar alanda yaygınlaştırılacak ve sıhhat müdürlükleri tarafından kullanılabilirliği sağlanacak. Sonraki altı ayda ise bu formların ya da kontrollerin Türkiye’de rutin hale gelmesi sağlanacak.
Denetim takımı çapraz kontrol sistemi uygulayacak. Yani aynı ilden sağlık müdürlüğü, yenidoğan uzmanı denetlemeye katılmayacak. Takım kontrolünü yapılacağı vilayet dışından oluşturulacak. Türkiye genelinde şu anda 130’u profesör, 110’u doçent olmak özere 365 yenidoğan uzmanı var. Kontrol sırasında SGK’den de uzman talebinde bulunulacak. Kontroller habersiz yapılacak. Birinci kontrol, kontrole gidilecek sıhhat kuruluşunun mesul müdürü ve sorumlu hemşiresinin de hastanede olması için mesai saatleri içinde planlanacak. Fakat sonraki kontroller mesai saatleri dışında yapılacak. Önümüzdeki hafta içerisinde ismi verilmeyen bir vilayette kurul birinci kontrolünü yapacak.
Sağlık Bakanlığı yetkilileri, yoğun bakım kontrolleri sonucunda standartlara uymayan hastanelerin ve doktorların önemli yaptırımlarla karşılaşacağını belirtiyor. Bilhassa yanlış tıbbi uygulamaların tespit edildiği yerlerde, ilgili ünitelerin kapatılması yahut sıhhat çalışanlarının cezai süreç görmesi gündemde. Kontroller sonrası, standartlara uymayan birtakım ağır bakım ünitelerinin kapatılabileceği belirtiliyor. Bu durum, o bölgede yenidoğan bebeklerin yatacak yer bulamaması üzere riskleri de beraberinde getiriyor. Fakat bakanlık yetkilileri, kontrollerin basamaklı olarak yapılacağını ve kapatılacak ünitelerin yerine alternatif tahliller üretileceğini vurguluyor.
